Beyin hasarı yaştan bağımsız olarak beynin aldığı bir hasar oalrak tanımlanabilir. Beyin hasarları kişide mühim bir sakatlığa yol açabilir ve çeşitli şekillerde bilişsel bozukluklar dikkat, bellek ya da motor hastalık semptomlarına sebep olabilir.
Beyin Hasarı
Beyin Dokusunda Bozulmalar
Tüm beyin hasarları beraberinde bir bilişsel gerilemeyi de getirir.
Sonuçlarına ulaş ve bunları diğerlerininkilerle karşılaştır.
Bilişsel kabiliyetlerini çalıştır ve güçlendir. Hemen dene!
Beyin hasarları damarsal herhangi bir hasar da içerebilir ve travmatik beyin hasarına dışsal bir faktör doğrudan sebep olmayabilir. Beyin hasarı travmatik bir beyin hasarından farklıdır. Travmatik beyin hasarı dışardan gelen bir kuvvet beyni travmatik bir şekilde yaraladığında ortaya çıkar.
Aynı zamanda bir kafa içi yaralanma olarak da bilinen travmatik beyin hasarı (TBI), ciddilik durumu, hasarın yönetimi (içsel ya da dışsal) ya da hasarın lokasyonu gibi diğer özelliklere göre sınıflandırılabilir. Beyin ya da kafa hasarını düşündüğümüzde genellikle travmatik beyin hasarından bahsederiz.
En yaygın sebepler
- Kafa yaralanmaları: Kafanı sert bir biçimde çarptığında oluşur ve bilinç halinde bir değişime sebep olur, kafatasında çatlama oluşabilir.
- Felç: Beyin arterleri tıkandığından meydana gelir. Bu duruma serebral tromboz vakası da denir.
- Serebral hipoksiya: Beyine yeterince oksijen ulaşmadığından oluşan beyin hasarıdır. Ani kalp durmalarının en yaygın sebeplerinden biridir.
- Tümörler: Beyin tümörleri organizmanın kontorlünü engelleyen beyin hasarlarına yol açarlar. Yumuşak doku kütlesi insanın beyninin içine doğru büyür ve lokal ya da metastatik olarak yayılabilir.
- Beyin İltihabı: Buna, beyinde özellikle temporal ve ön lobları etkileyen herpes enfeksiyonu sebep olur. Bu tür beyin hasarı duygusal, bilişsel ve davranışsal değişikliklere yol açar.
Bugün travmatik beyin hasarı, özellikle çocuklar ve genç yetişkinlerde sakatlık ve bilişsel bozuklukların en başta gelen sebebidir. Erkeklerde kadınlardan daha sık beyin hasarına rastlanması da ilginç bir detaydır. Sebepler ve belirtileri çok sayıda olup hasırın türüne göre farklılık gösterir. En başta gelen sebepler düşmeler, trafik kazaları, şiddet ve spordur.
Farklı beyin hasarlarının bilişsellik ve bilişsel becerilerimiz üzerinde etileri olabilir. Güçlü bilişsel kabiliyetlerimiz muhafaza etmek beyin sağlığımızın ve yaşam kalitemizin önemli bir parçasıdır.
Kaynaklar
Evelyn Shatil, Jaroslava Mikulecká, Francesco Bellotti, Vladimír Burěs - Novel Television-Based Cognitive Training Improves Working Memory and Executive Function - PLoS ONE July 03, 2014. 10.1371/journal.pone.0101472
Peretz C, Korczyn AD, Shatil E, Aharonson V, Birnboim S, Giladi N. - Computer-Based, Personalized Cognitive Training versus Classical Computer Games: A Randomized Double-Blind Prospective Trial of Cognitive Stimulation - Neuroepidemiology 2011; 36:91-9.
Evelyn Shatil, Jaroslava Mikulecká, Francesco Bellotti, Vladimír Burěs - Novel Television-Based Cognitive Training Improves Working Memory and Executive Function - PLoS ONE July 03, 2014. 10.1371/journal.pone.0101472