CogniFit - Uwaga

Czym jest uwaga?

Uwaga to umiejętność wyboru i koncentracji na odpowiednich bodźcach. Innymi słowy, uwaga jest procesem poznawczym, który umożliwia ustawienie się w kierunku odpowiednich bodźców, a tym samym na reagowanie na nie. Ta zdolność poznawcza jest bardzo ważna i stanowi podstawową funkcję w naszym codziennym życiu. Na szczęście, można trenować i poprawić uwagę wraz z odpowiednim treningiem poznawczym.

Rodzaje uwagi

Uwaga jest skomplikowanym procesem, którego używamy w prawie wszystkich naszych codziennych działaniach. Z biegiem czasu naukowcy i badacze odkryli, że uwaga nie jest pojedynczym procesem, ale raczej grupą podprocesów uwagi. Najbardziej akceptowany model podzespołów uwagi jest obecnie model hierarchiczny od Sohlberg i Mateer (1987, 1989), który opiera się na klinicznych przypadkach neuropsychologii eksperymentalnej. Zgodnie z tym modelem uwagę można podzielić na następujące części:

• Pobudzenie: dotyczy naszego poziomu aktywacji i poziomu czujności, kiedy jesteśmy zmęczeni czy podnieceni.
• Koncentracja: odnosi się do naszej zdolności do skupienia uwagi na bodźcu.
• Uwaga długotrwała: zdolność do udziału w aktywności lub bodźcu przez długi okres czasu.
• Uwaga selektywna: zdolność do uczestniczenia w konkretnym bodźcu lub aktywności w obecności innych, rozpraszających bodźców.
• Uwaga zmienna: zdolność do zmiany skupienia uwagi między dwa lub więcej bodźców.
• Podzielność uwagi: zdolność do uczestniczenia w różnych bodźcach lub zajęciach w tym samym czasie.

Systemy uwagi i neuroatonomia

Zgodnie z modelem neuroanatomiczny Posner i Petersen (1990) istnieją trzy różne systemy uwagi. Są to:

• System aktywowania siatkówki (RAS) lub system ostrzegania: system ten jest głównie odpowiedzialny za pobudzenie i uwagę długotrwałą. Jest blisko związany z tworzeniem siatkówki i związkami, takimi jak przednie obszary, systemy limbiczne, wzgórze i zwoje podstawy.
• System uwagi tylnej (PAS) lub system orientacji: ten system jest odpowiedzialny za koncentrację i uwagę selektywną bodźców wzrokowych. Obszary mózgu związane z tym systemem to tylna kora ciemieniowa, wzgórek górny blaszki czworaczej i jądra poduszki wzgórza.
• System uwagi przedniej (AAS) lub system wykonawczy: ten system jest odpowiedzialny za uwagę selektywną, długotrwałą i podzielność uwagi. Jest ściśle związana z grzbietowo-boczną korą przedczołową, korą przednią, dodatkowym obszarem motorycznym oraz jądrem prążkowanym.

Przykłady uwagi

• Kiedy prowadzimy pojazd, prawie nieustannie korzystamy ze wszystkich naszych podprocesów uwagi. Musimy być obudzeni (pobudzenie), musimy być w stanie skupić naszą uwagę na bodźcach na drodze (koncentracja), zwracać nasząuwagę przez długi okres czasu (uwaga długotrwała), trzymać się z daleka od rozpraszających bodźców (uwaga selektywna), być w stanie zmienić koncentrację z jednego pasa na inny, na lusterko i powrócić na swój pas (uwaga zmienna) i móc wykonać wszystkie czynności niezbędne do prowadzenia pojazdu, jak używanie kierownicy czy zmiana biegów (podzielność uwagi).
• Uwaga jest jednym z najważniejszych aspektów nauki w domu lub w szkole. Podczas nauki musisz być czujny i uważny na wszystko, co czytasz lub słyszysz. Długotrwała uwaga jest szczególnie ważna, gdy studiujesz, ponieważ czytanie tych samych informacji podczas próby uczenia się może stać się nudne i monotonne po jakimś czasie. Długotrwała uwaga pomaga Ci skupić się na studiowaniu godzinami, co pomaga uniknąć utraty czasu i zapominania o przeczytanych informacjach.
• Uwaga jest również niezbędna dla każdego rodzaju pracy, od prac biurowych, które wymagają pewną ilość czytania lub pisania, po kontrolerów ruchu lotniczego, sportowców, kasjerów, kierowcó, lekarzy i prezesów. Każdy zawód wymaga wszelkiego rodzaju uwagi.
• Używamy uwagi w naszym codziennym życiu w niezliczonej liczbie zadań. Od czasu obudzenia się do czasu, gdy kładziemy się w nocy do łóżka, stale używamy różnych rodzajów uwagi. Niewłaściwa uwaga może sprawić, że zapomnisz, co robisz i rzucisz łyżkę do kosza czy włożysz pusty karton do lodówki. Unikanie tego, czytanie, oglądanie filmu, jedzenie, prysznic lub spotkanie ze znajomymi wymagają uwagi.

ADHD, nieuwaga i inne zaburzenia związane z problemami uwagi

Uwaga jest konieczna do funkcjonowania innych umiejętności poznawczych, dlatego zmiana w jakimkolwiek procesie uwagi może utrudnić codzienne działania. Należy jednak pamiętać, że w normalnych warunkach poziomy uwagi zmieniają się w ciągu dnia, a problemy ze zwracaniem uwagi po południu niekoniecznie oznaczają, że istnieją jakiekolwiek zmiany. Niektóre czynniki, które mogą wpływać na poziom uwagi to zmęczenie, wysokie temperatury, konsumowanie substancji odurzających, a także wiele innych. Nadmierna koncentracja uwagi (typowe dla stanów majaczących) jest znana jako hiperprosexia. Przeciwieństwo jest znane, jako hypoprosexia lub nieuwaga.

Zespół nadpobudliwości z deficytem uwagi (ADHD) lub zespół zaburzeń koncentracji uwagi (ADD) są prawdopodobnie najbardziej znanymi zaburzeniami o silnym składzie zmienionej uwagi. ADHD charakteryzuje się trudnością kontrolowania i skierowania uwagi na bodziec i ogólnego kontrolowania zachowania. Mózgi ludzi z ADHD wykazują szereg różnic anatomicznych w hipokampie, jądrze półleżącym, prążkowiu, skorupie (części mózgowia), ciele migdałowatym, obszarach przedczołowych i wzgórzu. Te neuroanatomiczne różnice i objawy mogą być konsekwencją lub późnym dojrzewaniem mózgu.

Oprócz ADHD i ADD, istnieje wiele innych zaburzeń, które charakteryzują się zmianą uwagi. Zmienione stany świadomości, takie jak śpiączka (lub aproksyma), stan wegetatywny oraz stan minimalnej świadomości posiadają zmianę w Pobudzeniu lub skupieniu uwagi i bardziej skomplikowanych podprocesach. Te zaburzenia są spowodowane uszkodzeniami mózgu, takimi jak udar lub chroniczna encefalopatia pourazowa(CTE). Uszkodzenia mózgu mogą powodować inne problemy, takie jak rozproszenie lub nadmierne zmęczenie lub inne bardziej konkretne problemy, takie jak demencja czy Choroba Alzheimera. Z drugiej strony, zaburzenia lękowe lub zaburzenia depresyjne mają tendencję do zwiększania poziomu uwagi, szczególnie w kierunku negatywnych lub niepokojących bodźców.

Jak możesz zmierzyć i ocenić uwagę?

Ocena uwagi może być pomocna w zrozumieniu uwagi w wielu różnych dziedzinach. Obszar akademicki, aby dowiedzieć się, czy student ma kłopoty ze studiowaniem, czy też będzie potrzebował dodatkowych przerw. Obszar kliniczny lub medyczny, aby dowiedzieć się, czy pacjent potrafi samodzielnie i bezpiecznie wykonywać swoje codzienne czynności. Obszar zawodowy, aby dowiedzieć się, czy pracownik jest w stanie dobrze działać na niektórych stanowiskach, czy będzie w stanie skupić się na pracy i działać dobrze przez całą zmianę.

Z pomocą pełnej oceny neuropsychologicznej, można łatwo i skutecznie ocenić różne umiejętności poznawcze, takie jak skupienie uwagi. Ewaluacja od CogniFit w celu oceny skupienia uwagi została zainspirowana testem ciągłej wydajności (CPT), klasycznym testem Stroop, testem zmiennych uwagi (TOVA) i testem organizacji wizualnej Hooper (VOT). Ten test pomaga ocenić inne zmiany behawioralne, czas reakcji, percepcję wzrokową, zmienność, hamowanie, aktualizację, analizę wzrokową, prędkość przetwarzania, percepcję przestrzenną oraz koordynację ręka-oko.

• Test równoczesności DIAT-SHIF: użytkownik musi podążać za białą kulką poruszającą się losowo na ekranie i zwrócić uwagę na słowa pojawiające się w środku ekranu. Kiedy słowo w środku ekranu odpowiada kolorowi, którym jest napisane, użytkownik będzie musiał odpowiedzieć (jednocześnie skupiając się na dwóch bodźcach). W tym zadaniu użytkownik zobaczy zmiany strategii, nowe odpowiedzi i będzie musiał jednocześnie korzystać ze swojej zdolności aktualizacji i umiejętności wizualnych.
• Test prędkości REST-HECOOR: na ekranie pojawi się niebieski kwadrat. Użytkownik musi kliknąć tak szybko, jak to możliwe na środek kwadratu. Im więcej razy użytkownik kliknie, tym wyższy będzie jego wynik.
• Test rozdzielczości REST-SPER: na ekranie wyświetli się szereg poruszających się bodźców. Użytkownik musi jak najszybciej kliknąć na docelowe bodźce, unikając klikania na nieistotne bodźce.
• Test nieuwagi FOCU-SHIF: w każdym rogu ekranu pojawi się światło. Użytkownik będzie musiał kliknąć na żółte światła tak szybko, jak to możliwe i unikać kliknięcia na światła czerwone.

Jak możesz odbudować lub poprawić uwagę?

Jak wszystkie inne umiejętności poznawcze, hamowanie może być trenowane, odbudowane i poprawione. CogniFit sprawia, iż jest to możliwe wraz ze specjalistycznym narzędziem.

Neuroplastyczność jest podstawą rehabilitacji i poprawy uwagi i innych umiejętności poznawczych. Mózg i jego połączenia nerwowe stają się silniejsze kiedy ich używany, podobnie jak mięśnie ciała. Jeśli często trenujemy nasze umiejętności, połączenia będą szybsze i bardziej wydajne, co wpłynie na siłę naszej uwagi.

Zespół naukowy CogniFit składa się z profesjonalistów specjalizujących się w badaniach plastyczności synaptycznej i procesach neurogenezy, czyli tym, co sprawia, że spersonalizowany program stymulacji poznawczej jest skuteczny. Program rozpoczyna się wraz z kompleksową oceną neuropsychologiczną, która oceni skupienie uwagi i inne podstawowe funkcje poznawcze. Program automatycznie wykorzystuje wyniki wstępnej oceny, aby stworzyć spersonalizowany program treningowy mózgu, konkretnie do potrzeb każdego użytkownika, aby ten mógł poprawić swoje słabe strony i trenować swoje silne strony poznawcze.

Konsekwentny trening z odpowiednim programem treningowym jest najlepszym sposobem na poprawę skupienia uwagi. CogniFit posiada narzędzia do oceny i treningu, aby pomóc w zoptymalizowaniu funkcji poznawczej. Trening trwa tylko 15 minut, 2-3 dni w tygodniu.

Możesz uzyskać dostęp do programu stymulacji poznawczej z CogniFit online i na urządzenia mobilne. Istnieje wiele interaktywnych gier i ćwiczeń, które możesz wykonać gdziekolwiek pragniesz. Po każdej sesji użytkownik zobaczy szczegółowy wykres z jego postępem poznawczym.

Na zakończenie

• Uwaga jest procesem poznawczym, który pozwala nam wybrać i skoncentrować się na odpowiednich bodźcach.
• Według modelu Sohlberga i Mateera (1987, 1989) istnieje kilka typów: pobudzenie, skupienie, podtrzymanie , selektywna, przemienna i podzielona.
• Uwaga może zostać zmieniona przez jakieś zaburzenie lub stan, taki jak zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) lub bez nadpobudliwości (ADD), udar mózgu, dysleksję, lęk itp.
• Jest oceniana za pomocą testów neuropsychologicznych i może być mierzona w różnych obszarach życia (akademickim, klinicznym, zawodowym itp.).
• Uwaga może zostać poprawiona lub zrehabilitowana poprzez trening z CogniFit, tym samym zwiększając plastyczność mózgu.

Referencje: Peretz C, Korczyn AD, Shatil E, Aharonson V, Birnboim S, Giladi N. - Computer-Based, Personalized Cognitive Training versus Classical Computer Games: A Randomized Double-Blind Prospective Trial of Cognitive Stimulation - Neuroepidemiology 2011; 36:91-9. Haimov I, Shatil E (2013) Cognitive Training Improves Sleep Quality and Cognitive Function among Older Adults with Insomnia. PLoS ONE 8(4): e61390. doi:10.1371/journal.pone.0061390 Preiss M, Shatil E, Cermakova R, Cimermannova D, Flesher I (2013) Personalized cognitive training in unipolar and bipolar disorder: a study of cognitive functioning. Frontiers in Human Neuroscience doi: 10.3389/fnhum.2013.00108. Korczyn AD, Peretz C, Aharonson V, et al. - Computer based cognitive training with CogniFit improved cognitive performance above the effect of classic computer games: prospective, randomized, double blind intervention study in the elderly. Alzheimer's & Dementia: The Journal of the Alzheimer's Association 2007; 3(3):S171. Haimov I, Hanuka E, Horowitz Y. - Chronic insomnia and cognitive functioning among older adults - Behavioural sleep medicine 2008; 6:32-54. Thompson HJ, Demiris G, Rue T, Shatil E, Wilamowska K, Zaslavsky O, Reeder B. - Telemedicine Journal and E-health Date and Volume: 2011 Dec;17(10):794-800. Epub 2011 Oct 19.