CogniFit - Επίδραση της γνωστικής αποκατάστασης στο βάδισμα των ηλικιωμένων με καθιστική ζωή

Πρωτότυπο όνομα : Effect of Cognitive Remediation on Gait in Sedentary Seniors.

Συγγραφείς: Joe Verghese1, Jeannette Mahoney1,2, Anne F. Ambrose3, Cuiling Wang4 y Roee Holtzer1,2.

• 1. Department of Neurology, Albert Einstein College of Medicine, Yeshiva University, Bronx, New York.
• 2. Ferkauf School of Psychology, Yeshiva University, Bronx, New York.
• 3. Department of Rehabilitation Medicine, Mt. Sinai Medical Center, New York.
• 4. Department of Epidemiology and Population Health, Albert Einstein College of Medicine, Yeshiva University, Bronx, New York.

Περιοδικό: Journal of Gerontoly: MEDICAL SCIENCES (2010) 65A(12): 1338-1343.

Παραπομπή σε αυτό το άρθρο (μορφή APA):

• Verghese, J., Mahoney, J., Ambrose, AF., Wang, C., & Holtzer, R. (2010). Effect of cognitive remediation on gait in sedentary seniors. J Gerontol A Biol Sci Med Sci., 65(12), pp.1338-43.

Συμπέρασμα της μελέτης

Η γνωστική προπόνηση του CogniFit έχει καταφέρει να βελτιώσει την κινητικότητα των ηλικιωμένων με καθιστική ζωή με τη βοήθεια μιας παρέμβασης διάρκειας 8 εβδομάδων, σε 3 μη συνεχόμενες ημέρες την εβδομάδα, με δυο συνεδρίες προπόνησης κάθε μέρα. Κινητικότητα κατά το περπάτημα (αλλαγή : 8.2 ± 11.4-1.3 ± 6.8 cm/s, p = .10) και κατά το περπάτημα ενώ ταυτόχρονα συζητάτε (αλλαγή : 19.9 ± 14.9-2.5 ± 20.1 cm/s, p = .05) συγκριτικά με την ομάδα ελέγχου.

Περίληψη της μελέτης

Το κινητικά προβλήματα αυξάνονται με την ηλικία και επηρεάζουν αρνητικά την ποιότητα ζωής αυτών των ατόμων. Κάποιες γνωστικές ικανότητες, όπως η προσοχή και οι εκτελεστικές λειτουργίες , είναι πολύ σημαντικές για τη ρύθμιση της κίνησης. Στην πραγματικότητα, έχει παρατηρηθεί πως μια δυσλειτουργία σε αυτές τις γνωστικές ικανότητες έχει πολυ μεγάλη σχέση με το αργό περπάτημα και με τις πτώσεις των ηλικιωμένων. Για αυτό τον λόγο, θεωρείται πως η γνωστική προπόνηση μπορεί να βελτιώσει την ταχύτητα κατά το περπάτημα και να μειώσει τις πτώσεις αυτών των ανθρώπων.

Εφαρμόστηκε ένα σχέδιο τυχαίου και τυφλού ελέγχου σε 24 ηλικιωμένους με καθιστική ζωή . Κανένα από αυτά τα άτομα δεν έκανε σωματική άσκηση περισσότερες από μια φορές την εβδομάδα και βάδιζαν με ταχύτητα μικρότερη του ενός μέτρου ανα δευτερόλεπτο (<1m/s). Τοποθετήθηκαν τυχαία στην ομάδα της "λίστας αναμονής" ή στην ομάδα της υπολογιστικής και εξατομικευμένης γνωστικής προπόνησης διάρκειας οκτώ εβδομάδων του CogniFit. Τα ενδιαφέροντα ευρήματα ήταν η ταχύτητα στο κανόνικο βάδισμα και η κατάσταση " κατά το ταυτόχρονο βάδισμα και συνομιλία". Επίσης, έγινε σύγκριση ανάμεσα στο ποσοστό των ατόμων που παρουσίασαν βελτίωση σε κάθε ομάδα. Η βελτίωση αυτή, έπρεπε να αποτελείται από μια αλλαγή ταχύτητας μεγαλύτερης ή ίσης με τέσσερα εκατοστά ανα δευτερόλεπτο (≥4cm/s).

Τα αποτελέσματα έδειξαν πως η γνωστική προπόνηση του CogniFit βελτίωσε την κινητικότητα στους ηλικιωμένους με καθιστική ζωή .Αυτή η πληροφορία αποδεικνύει τη χρησιμότητα του εργαλείου της CogniFit για την ενδυνάμωση και τη διέγερση των γνωστικών ικανοτήτων που σχετίζονται με το βάδισμα.

Συγκείμενο

Τα κινητικά προβλήματα αυξάνονται με τη γήρανση. Τα άτομα με αυτές τις δυσκολίες τείνουν να κοινωνικοποιούνται για λιγότερο χρόνο, να μην έχουν καλή ποιότητα ζωής και, επιπλέον, να έχουν υψηλά ποσοστά νοσηρότητας και θνησιμότητας. Υπάρχει ευρείς επιστημονικές αποδείξεις σχετικά με τα οφέλη της σωματικής άσκησης, όπως το περπάτημα, ώστε να αποφευχθούν τα κινητικά προβλήματα. Παρόλα αυτά, οι μισοί ηλικιωμένοι έχουν την τάση να εγκαταλείπουν τα προγράμματα σωματικής άσκησης τους πρώτους τρεις ή έξι μήνες. Αυτό εξηγεί την ανάγκη διερεύνησης άλλων προσεγγίσεων για τη βελτίωση της κινητικότητας αυτών των ατόμων.

Η συμπεριφορά αυτών των ατόμων, όπως το να περπατάνε (βάδισμα), ρυθμίζεται από μια σειρά γνωστικών ικανοτήτων, όπως η προσοχή και οι εκτελεστικές λειτουργίες. Αυτές μας επιτρέπουν να προσαρμοζόμαστε στις μεταβαλλόμενες καταστάσεις, να προβλέπουμε αποτελέσματα και να παρέχουμε τους πόρους ώστε να πραγματοποιούμε ταυτόχρονα παραπάνω από μια δραστηριότητες. Όλα αυτά είναι απαραίτητα για ένα σωστό βάδισμα. Στην πραγματικότητα, τα προβλήματα στην συγκέντρωση και στις εκτελεστικές λειτουργίες σχετίζονται με τις πτώσεις και με το αργό βάδισμα .

Μερικές μελέτες έχουν αποδείξει πως μια φαρμακευτική αγωγή για αυτές τις γνωστικές ικανότητες έχει θετική επίπτωση στο βάδισμα. Από την άλλη πλευρά, έχει αποδειχτεί πως τα προγράμματα γνωστικής προπόνησης μπορούν να βελτιώσουν τόσο την προσοχή όσο και τις εκτελεστικές λειτουργίες . Παρόλα αυτά, δεν έχει μελετηθεί πως η γνωστική προπόνηση επηρεάζει το βάδισμα, κάτι που θα μπορούσε να αποτελεί ένα καλό συμπλήρωμα για την πρόληψη των κινητικών προβλημάτων.

Το CogniFit είναι ένα διαδικτυακό εργαλείο αξιολόγησης και γνωστικής προπόνησης που έχει αποδείξει την εγκυρότητά του στον υπολογισμό και την διέγερση διαφορετικών γνωστικών ικανοτήτων, όπως η προσοχή και οι εκτελεστικές λειτουργίες. Ο απλός σχεδιασμός του σημαίνει πως το CogniFit μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο από νέους όσο και από ηλικιωμένους. Για αυτούς τους λόγους, είναι το ιδανικό εργαλείο για τη διεξαγωγή αυτής της μελέτης.

Για αυτό, ο στόχος αυτής της μελέτης είναι να εξερευνήσουμε πως μπορεί να επηρεάσει η υπολογιστική γνωστική προπόνηση του CogniFit την ταχύτητα στο βάδισμα και την ικανότητα να περπατάμε και να μιλάμε ταυτόχρονα.

Μεθοδολογία

Προσχέδιο και σχεδιασμός:

Για τη διεξαγωγή της μελέτης, επιλέχθηκε ένα σχέδιο τυχαίου και τυφλού ελέγχου διαιρεμένου σε δυο ομάδες: την πειραματική ομάδα της "Γνωστικής προπόνησης" και την ομάδα ελέγχου "Λίστα αναμονής".

Αρχικά, στάλθηκαν γράμματα σε άτομα ηλικίας 70 ετών και άνω εξηγώντας τους τον σκοπό της μελέτης. Μετά από αυτό, επικοινώνησαν τηλεφωνικά με τους πιθανούς συμμετέχοντες. Μόλις δόθηκε η συγκατάθεση προφορικά, πραγματοποιήθηκε ένας διαγνωστικός έλεγχος μέσω μιας μικρής συνέντευξης ώστε να διαπιστωθεί αν πληρούσαν τα κριτήρια ένταξης στη μελέτη. Προσκαλέστηκαν 45 άτομα τα οποία πληρούσαν τα κριτήρια της μελέτης ώστε να μεταβούν στο κέντρο ερευνών για πιο ακριβείς εξετάσεις.

Οι εξετάσεις που πραγματοποιήθηκαν στα άτομα αποτελούνταν από μια γνωστική αξιολόγηση με MMSE (Mini-Mental State Examination) και μια αξιολόγηση του βαδίσματος. Σε αυτή τη διαδικασία, αποκλείστηκαν 21 συμμετέχοντες αφού δεν πληρούσαν τα κριτήρια ενσωμάτωσης:

• Είναι 70 ετών και άνω .
• Δυνατότητα και δέσμευση ολοκλήρωσης της μελέτης.
• Να κάνουν καθιστική ζωή (δηλαδή να μην κάνουν σωματική άσκηση πάνω από μια φορά την εβδομάδα).
• Αργό βάδισμα(<1.0m/s).
• Απουσία Άνοιας (δηλαδή να μην υπάρχει κλινική διάγνωση άνοιας, με βαθμολογία ≥5 στην εξέταση μέσω τηλεφώνου και βαθμολογία ≥25 στο MMSE).
• Δυνανότητα ανεξάρτητης μετακίνησης (περίπατος).
• Να μην έχει νοσηλευτεί τους τελευταίους μήνες για σοβαρή ασθένεια, χειρουργείο και να μην έχει ιστορικό σοβαρών νευρολογικών ή ψυχιατρικών ασθενειών.
• Να μην συμμετέχει σε καμία άλλη μελέτη.

Τα 24 άτομα που πληρούσαν τις προϋποθέσεις χωρίστηκαν τυχαία σε δυο όμοιες ομάδες. Όλοι τους έδωσαν γραπτή συναίνεση. Επιπλέον, δεν έλαβαν καμία χρηματική αποζημίωση αλλά διευκολύνθηκε η μεταφορά τους ώστε να μπορούν να παρακολουθήσουν όλες τις συνεδρίες.

Πειραματική ομάδα ή γνωστική Προπόνηση :

Στην πειραματική ομάδα, στην πρώτη συνεδρία προπόνησης δόθηκαν εξηγήσεις στους συμμετέχοντες για τον βασικό τρόπο χρήσης του υπολογιστή, καθώς μόνο 2 από τους 12 τον χρησιμοποιούσαν συχνά. Ξεκίνησαν με την αρχική αξιολόγηση του CogniFit, διάρκειας περίπου 45 λεπτών. Η αξιολόγηση αυτή επιτρέπει στο εργαλείο να κατευθύνει το επίπεδο αναφοράς του κάθε συμμετέχοντα και να προσαρμόσει τη δυσκολία των εργασιών ανάλογα με τα αδύναμα και τα δυνατά σημεία του. Οι συνεδρίες της υπολογιστικής προπόνησης αποτελούνταν από δυο κύκλους προπόνησης του CogniFit. Κάθε κύκλος προπόνησης διαρκούσε 15-20 λεπτά και περιελάμβανε τρεις εργασίες. Η γνωστική εξάσκηση διαρκούσε 45-60 λεπτά, τρεις φορές την εβδομάδα, για 8 εβδομάδες (72 συνεδρίες συνολικά) με μια τουλάχιστον ημέρα ξεκούρασης ανάμεσα στις συνεδρίες. Οι συμμετέχοντες παρακολούθησαν το 99,2% των συνεδριών.

Ομάδα ελέγχουν ή Λίστα αναμονής:

Οι συμμετέχοντες της ομάδας ελέγχου ενημερώθηκαν πως βρίσκονταν σε λίστα αναμονής για με μελλοντική μελέτη, ενώ αγνοούσαν την ύπαρξη της πειραματικής ομάδας. Παρακολούθησαν μια αρχική συνεδρία εκπαίδευσης της υγείας στην οποία τονίστηκαν τα οφέλη της άσκησης. Ωστόσο, σε όλους τους συμμετέχοντες δόθηκαν λεπτομερείς πληροφορίες για τα οφέλη της άσκησης. Για να διατηρηθεί το ενδιαφέρον και η προσήλωση στο πείραμα, επικοινώνησαν τηλεφωνικά με τους συμμετέχοντες οι οποίοι ερωτήθηκαν αν εξασκούνταν, παρόλο που δεν λάμβαναν καμία θεραπεία από το σπίτι.

Μετρήσεις μεταβλητών :

Το άτομο που πραγματοποίησε τις προηγούμενες αξιολογήσεις μετά από οκτώ εβδομάδες γνωστικής παρέμβασης δεν γνώριζε σε ποιά ομάδα θα παρέμενε καθένας από τους συμμετέχοντες. Η ταχύτητα κατά το βάδισμα μετρήθηκε με τη χρήση ενός ηλεκτρονικού διαδρόμου (GAITRite). Ζητήθηκε από όλους τους συμμετέχοντες να κάνουν μια διαδρομή πάνω σε ένα χαλί, φορώντας άνετα υποδήματα, σε έναν ήσυχο και καλά φωτισμένο διάδρομο.

Άλλες μεταβλητές :

• Ολοκληρώνοντας τις οκτώ εβδομάδες παρέμβασης, το MMSE εφαρμόστηκε εκ νέου.
• Στην πειραματική ομάδα, μετρήθηκε επίσης, η ταχύτητα επεξεργασίας ώστε να μετρηθούν οι επιπτώσεις της μάθησης και η μεταβίβαση των γνωστικών διεργασιών που προπονήθηκαν.
• Οι αυτο-καταχωρήσεις των συμμετεχόντων χρησιμοποιήθηκαν για την παρουσία σχετικών ασθενειών και για να μετρηθεί ο δείκτης νοσηρότητας.
• Τέλος, σε όλους τους συμμετέχοντες δόθηκε ένα ερωτηματολόγιο για τη φυσική τους δραστηριότητα ώστε να υπολογιστεί ο χρόνος που είχαν αφιερώσει κάνοντας ήπια άσκηση κατά την τελευταία εβδομάδα.

Ανάλυση:

• Όλες οι αναλύσεις διεξήχθησαν μέσω του SAS 9.1.
• Για να συγκριθούν τα δημογραφικά χαρακτηριστικά και άλλες βασικές πληροφορίες ανάμεσα στις δυο ομάδες και μέσα σε κάθε ομάδα, χρησιμοποιήθηκαν περιγραφικά στατιστικά στοιχεία.
• Με τη βοήθεια μικτών γραμμικών μοντέλων, ελέγχθηκαν οι διαφορές ανάμεσα στις μέσες ταχύτητες βαδίσματος πριν και μετά απο την προπόνηση, τόσο στο φυσιολογικό βάδισμα όσο και στην κατάσταση του ταυτόχρονου βαδίσματος και συνομιλίας.
• Επίσης, τα μικτά γραμμικά μοντέλα χρησιμοποίηθηκαν για να συγκριθούν οι αλλαγές στην ταχύτητα επεξεργασίας της πειραματικής ομάδας μετά την παρέμβαση .
• Όλα τα μοντέλα ταξινομήθηκαν με βάση την ηλικία και το φύλο .

Αποτελέσματα και συμπεράσματα

Τα αποτελέσματα της μελέτης μας δείχνουν πως η ταχύτητα κατά το βάδισμα των συμμετεχόντων στην πειραματική ομάδα (με τη γνωστική προπόνηση) και στις δυο περιπτώσεις (κανονικό βάδισμα και βάδισμα μαζί με συνομιλία) ήταν μεγαλύτερη μετά την παρέμβαση σε σχέση με την αρχική αξιολόγηση. Επιπλέον, η ταχύτητα κατά το βάδισμα των συμμετεχόντων στην πειραματική ομάδα επίσης ήταν μεγαλύτερη από αυτή της ομάδας ελέγχου .

Για αυτό τον λόγο, μπορούμε να επιβεβαιώσουμε πως η γνωστική προπόνηση του CogniFit μπορεί να βελτιώσει την κινητικότητα των ατόμων με καθιστική ζωή. Αυτό ανοίγει τον δρόμο για μια πολύ σημαντική παρέμβαση στην μείωση των κινητικών προβλημάτων σε άτομα προχωρημένης ηλικίας. Αυτού του είδους η παρέμβαση θα μπορούσε να βοηθήσει στην πρόληψη των κινητικών προβλημάτων, αποφεύγοντας την επιδείνωση της ποιότητας ζωής των ασθενών οι οποίοι δεν είναι σε θέση να ολοκληρώσουν τα προγράμματα παρέμβασης μέσω της σωματικής άσκησης.