CogniFit - Εκτελεστικές Λειτουργίες

Τι είναι οι εκτελεστικές λειτουργίες;

Εκτελεστικές λειτουργίες μπορεί να οριστούν ως το σύνολο των γνωστικών δεξιοτήτων που απαιτούνται για να ελέγχουν και να ρυθμίζουν τη συμπεριφορά. Δηλαδή, οι εκτελεστικές λειτουργίες είναι αυτές που μας επιτρέπουν τη δημιουργία, διατήρηση, παρακολούθηση και επίτευξη ενός σχεδίου δράσης με ένα στόχο. Αυτό το σύνολο των λειτουργιών έχει μεγάλη σημασία, επειδή το χρησιμοποιούμε καθημερινά. Ο όρος Εκτελεστικές Λειτουργίες προτάθηκε από τον Muriel Lezak το 1982.

Αυτό το σύνολο των γνωστικών ικανοτήτων βρίσκεται σχετικά περιορισμένο στις προμετωπιαίες δομές του εγκεφάλου. Οι εγκεφαλικές περιοχές που σχετίζονται περισσότερο με τις εκτελεστικές λειτουργίες είναι ο προμετωπιαίος φλοιός, ο μεσοκοιλιακός προμετωπιαίος φλοιός, ο κογχομετωπιαίος προμετωπιαίο φλοιό και ο πρόσθιος φλοιός του προσαγωγίου. Μπορούμε να λάβουμε μία εκτίμηση της λειτουργικής ακεραιότητας των δομών αυτών μέσω των τεστ των εκτελεστικών λειτουργιών.Μέσα από την πρακτική και τη γνωστική εξάσκηση μπορούν να βελτιωθούν οι εκτελεστικές λειτουργίες μας . Πώς αξιολογούνται και προπονούνται οι εκτελεστικές λειτουργίες; Είναι πολύ εύκολο το μόνο που έχεις να κάνεις είναι να εγγραφείς.

Παραδείγματα εκτελεστικών λειτουργιών

• Αυτές οι λειτουργίες εμπλέκονται σχεδόν σε κάθε εργασία. Σε κάθε εργασιακή δραστηριότητα που απαιτεί την οργάνωση, το σχεδιασμό, την επίλυση προβλημάτων, τη λήψη αποφάσεων ή το χειρισμό δεδομένων, θα κάνουμε χρήση των εκτελεστικών λειτουργιών. Ως εκ τούτου, χρησιμοποιούνται τόσο για την παρασκευή ενός χάμπουργκερ, όσο και για τον σχεδιασμό μίας εγχείρησης ανοικτής καρδιάς.
• Οι εκτελεστικές λειτουργίες παίζουν επίσης σημαντικό ρόλο στις σπουδές. Είναι αυτές που μας επιτρέπουν να ελέγχουμε την προσοχή ώστε να επικεντρωθεί κατά τη διάρκεια του μαθήματος, ή που μας επιτρέπουν να οργανωθούμε για να μελετήσουμε για ένα τεστ.
• Κατά την προετοιμασία μιας διαδρομής για ένα οδικό ταξίδι, όταν πρέπει να πάρουμε μία γρήγορη απόφαση για κάτι απροσδόκητο ή μία προσπέραση αν η κατάσταση δεν είναι ευνοϊκή, χρησιμοποιούμε τις εκτελεστικές λειτουργίες.
• Αυτές οι εκτελεστικές λειτουργίες χρησιμοποιούνται καθημερινά, είναι απαραίτητες για να οργανώσουμε τις δουλειές που κάνουμε σε ένα απόγευμα, να προσαρμοστούμε στις μεταβαλλόμενες συνθήκες (όπως όταν έχουν κλείσει τη γραμμή του μετρό που επρόκειτο να πάρουμε), επιτρέποντας να δημιουργήσουμε εναλλακτικές λύσεις αποτελεσματικά,κλπ .

Σύνδρομο Dysexecutive και άλλες διαταραχές που σχετίζονται με προβλήματα στις εκτελεστικές λειτουργίες

Η εγκεφαλική βλάβη στις προμετωπιαίες δομές μπορεί να προκαλέσει, μεταξύ άλλων επιπλοκών, ανοσογνωσία (άγνοια του ίδιου του ελλείμματος), απάθεια (έλλειψη πρωτοβουλίας), δυσκολία στις δράσεις αλληλουχίας για να διαχειριστούμε τα προβλήματα συμπεριφοράς και συναισθημάτων, γνωστική ακαμψία, κλπ. Επιπλέον, ένα πρόβλημα στις εκτελεστικές λειτουργίες μπορεί να αλλάξει τη σωστή ρύθμιση άλλων γνωστικών διεργασιών. Ένα πρόβλημα στις εκτελεστικές λειτουργίες μπορεί να εμποδίσει πολλές από τις καθημερινές μας δραστηριότητες .

Το σύνδρομο που εμφανίζεται κατεξοχήν ως αποτέλεσμα της δυσλειτουργίας των εκτελεστικών λειτουργιών ονομάζεται σύνδρομο dysexecutive ή σύνδρομο μετωπικό . Σε αυτό το σύνδρομο, διάφορες γνωστικές δεξιότητες μεταβάλλονται, όπως η πρωτοβουλία, η ευφράδεια, η αναστολή, η ευελιξία, η αυτορύθμιση, ο σχεδιασμός και η λήψη αποφάσεων. Αυτό προκαλεί μια αποδιοργανωμένη συμπεριφορά, ελάχιστα προσαρμοσμένη στο περιβάλλον, με αλλαγές της προσωπικότητας και της διάθεσης (γίνονται εγωκεντρικοί, ψυχαναγκαστικοί και οξύθυμοι). Το σύνδρομο αυτό μπορεί να δοθεί από εγκεφαλική βλάβη στον πλαγιοπίσθιο φλοιό, που προέρχεται από εγκεφαλικό επεισόδιο, κρανιοεγκεφαλική κάκωση (ΚΕΚ) , όγκο ή ασθένειες νευροεκφυλιστικές , όπως η νόσος Pick . Δεδομένης της σημασίας της καθημερινής ζωής του ατόμου, είναι πολύ σημαντικό να προβεί σε αξιολόγηση τoυ συνδρόμου dysexecutive .

Εκτός από το σύνδρομο dysexecutive, η βλάβη στον προμετωπιαίο μπορεί να προκαλέσει άλλες ασθένειες, όπως τοκογχομετωπιαίο σύνδρομο (το οποίο, σε γενικές γραμμές, παράγει μια σημαντική αλλαγή της προσωπικότητας, που προκύπτει από τη βλάβη στο κογχομετωπιαίο φλοιό), ή το σύνδρομο εγγύς μετωπικό (κυρίως, έλλειψη πρωτοβουλίας, τόσο συμπεριφορικά ή απάθεια, όσο και επικοινωνιακή ή αλαλία).

Από την άλλη πλευρά, επίσης μπορούν να υπάρχουν προβλήματα στις εκτελεστικές λειτουργίες χωρίς απαραίτητα να προέρχονται από εγκεφαλική βλάβη. Σε διαταραχές όπως η δυσλεξία, η δυσαριθμησία, ηδιαταραχή ελλειμματικής προσοχής με υπερκινητικότητα (ΔΕΠΥ) ησχιζοφρένεια, ή ο αυτισμός (TEA).

Πως να μετρήσουμε και να αξιολογήσουμε τις εκτελεστικές λειτουργίες;

Ο εκτελεστικές λειτουργίες μας επιτρέπουν να εκτελούμε σωστά και αποτελεσματικά πολλές από τις καθημερινές μας δραστηριότητες. Έτσι, η αξιολόγηση των εκτελεστικών λειτουργιών μπορεί να είναι χρήσιμη σε διάφορους τομείς της ζωής: στους ακαδημαϊκούς κύκλους (να ξέρουμε εάν ο φοιτητής θα ελέγξει καλά τη συμπεριφορά του κατά τη διάρκεια των μαθημάτων ) σε κλινικά περιβάλλοντα (αν ο ασθενής θα έχει δυσκολία προσαρμογής των παρορμήσεων του ή των συναισθημάτων με την κατάσταση) ή σε επαγγελματικά περιβάλλοντα (να ξέρουμε αν ένας εργαζόμενος θα είναι σε θέση να λύσει το απροσδόκητο που προκύπτει και να λάβει τις κατάλληλες αποφάσεις σωστά).

Μέσω μίας ολοκληρωμένης νευροψυχολογικής αξιολόγησης, μπορούμε να μετρήσουμε με αποτελεσματικό και αξιόπιστο τρόπο διαφορετικές γνωστικές δεξιότητες όπως οι εκτελεστικές λειτουργίες. Το Cognifit διαθέτει μία σειρά από τεστ που αξιολογούν κάποιες από τις γνωστικές δεξιότητες που απαρτίζουν τις εκτελεστικές λειτουργίες, όπως: η συστολή, ο προγραμματισμός, η γνωστική ευελιξία, η παρακολούθηση και η εργαζόμενη μνήμη. Τα τεστ που χρησιμοποιεί το Cognifit για να μετρήσει αυτές τις γνωστικές ικανότητες βασίζονται στα κλασικά τεστ NEPSY, Test Memory Malingering (TΟΜΜ), Wisconsin Card Sorting Test (WCST), Test Stroop, Test Variables Of Attention (TOVA), Continuous Performance Test (CPT), Hooper Visual Organisation Task (VOT), Wechsler Memory Scale (WMS) και το Tower Of London (TOL). Εκτός από τις εκτελεστικές λειτουργίες, το τεστ μετρά επίσης το χρόνο απόκρισης, την οπτική αντίληψη, τη χωρική αντίληψη, την ονοματοδοσία, τη μνήμη με βάση τα συμφραζόμενα, την οπτική μνήμη, τη βραχύχρονη φωνολογική μνήμη, τη βραχύχρονη μνήμη, την αναγνώριση, την ταχύτητα επεξεργασίας, την οπτική παρακολούθηση, τον συντονισμό χεριού-ματιού και τη διαιρεμένη προσοχή.

• Test Αναγνώρισης COM-NAM: Εμφανίζονται αντικείμενα μέσω εικόνας ή ήχου. Θα πρέπει να πούμε σε ποια μορφή (εικόνας ή ήχου)το αντικείμενο εμφανίστηκε την τελευταία φορά, ή αν δεν έχει προηγουμένως εμφανιστεί.
• Test Συγχρονισμού UPDA-SHIF: Σε αυτό το τεστ θα εμφανιστεί μία μπάλα σε κίνηση. Ο στόχος θα είναι να συντονίσουμε το δείκτη με την κυκλοφορία της μπάλας όσο το δυνατόν ακριβέστερα, ακολουθώντας τη διαδρομή της
• Test Ταυτοχρονισμού DIAT-SHIF: Θα πρέπει να ακολουθήσουμε την τυχαία διαδρομή μίας άσπρης μπάλας και να παρακολουθήσουμε τις λέξεις που εμφανίζονται στο κέντρο της οθόνης. Όταν η λέξη που βρίσκεται στο κέντρο της οθόνης ταιριάζει με το χρώμα που είναι γραμμένο, πρέπει να απαντήσουμε (δίνοντας προσοχή σε δύο ερεθίσματα ταυτόχρονα). Σε αυτή τη δραστηριότητα, θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε τις αλλαγές της στρατηγικής, τις νέες απαντήσεις και να διαχειριστούμε την ικανότητα παρακολούθησης και την οπτική ικανότητα ταυτόχρονα.
• Test Επεξεργασίας REST-INH: Σε αυτή την άσκηση, θα εμφανιστούν στην οθόνη δύο μπλοκ με αριθμούς και σχήματα. Αρχικά θα πρέπει να παρακολουθήσουμε το μέγεθος της φόρμας και να αναφέρουμε το υψηλότερο. Στη συνέχεια, πρέπει να παρακολουθήσουμε το μπλοκ που περιέχει τα υψηλότερα ποσοστά.
• Test Ισοδυναμίας INH-REST:Σε αυτή την άσκηση, θα εμφανιστούν ονόματα χρωμάτων στην οθόνη. Πρέπει να απαντήσουμε το συντομότερο δυνατόν, όταν το όνομα του χρώματος ταιριάζει με το χρώμα με το οποίο είναι γραμμένη η λέξη. Αν δεν συμπίπτουν, δεν θα πρέπει να απαντήσουμε.
• Test Αναγνώρισης WOM-REST:Εμφανίζονται στην οθόνη τρία κοινά αντικείμενα. Πρώτα πρέπει να θυμόμαστε τη σειρά παρουσίασης των τριών αντικειμένων όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Στη συνέχεια εμφανίζονται τέσσερις ομάδες των τριών διαφορετικών αντικειμένων που θα υποβληθούν για την ανίχνευση της αρχικής ακολουθίας.
• Test Ακολουθίας WOM-ASM:Η οθόνη εμφανίζει μια σειρά από μπάλες με διαφορετικούς αριθμούς. Θα πρέπει να απομνημονεύσετε τη σειρά των αριθμών για να τα επαναλάβετε αργότερα. Κατ 'αρχάς, η σειρά θα αποτελείται από έναν μόνο αριθμό, αλλά θα αυξηθεί σταδιακά μέχρι να γίνει λάθος. Θα πρέπει να παίξει κάθε σύνολο αριθμών μετά από κάθε παρουσίαση.
• Test Συγκέντρωσης VISMEN-PLAN: Εμφανίζονται ερεθίσματα τοποθετημένα στην οθόνη που διανέμονται εναλλάξ. Ακολουθώντας μία σειρά, οι διεγέρσεις θα ανάψουν μαζί με την εμφάνιση ενός ήχου μέχρι να ολοκληρωθεί η σειρά. Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης, θα πρέπει να δώσουμε προσοχή τόσο στους ήχους όσο και τις φωτισμένες εικόνες. Στη σειρά του χρήστη, πρέπει να θυμόμαστε τη σειρά παρουσίασης των ερεθισμάτων στο χρόνο για να παίξουν με την ίδια χρονική σειρά που είχαν παρουσιαστεί.
• Test Προγραμματισμού VIPER-PLAN: Πρέπει να πάρετε μια μπάλα από ένα λαβύρινθο με τις λιγότερες δυνατές κινήσεις και όσο πιο γρήγορα μπορείτε.

Πως να αποκαταστήσουμε ή να βελτιώσουμε τις εκτελεστικές λειτουργίες;

Όλες οι γνωστικές δεξιότητες, συμπεριλαμβανομένων των εκτελεστικών λειτουργιών, μπορούν να εκπαιδευθούν για να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους. ΣτοCognifit σας προσφέρουμε τη δυνατότητα να το κάνετε επαγγελματικά.

H εγκεφαλική πλαστικότητα αποτελεί τη βάση για την αποκατάσταση των εκτελεστικών λειτουργιών και άλλων γνωστικών ικανοτήτων. ToCognifit διαθέτει μία σειρά ασκήσεων σχεδιασμένων για την αποκατάσταση των ελλειμμάτων στις εκτελεστικές λειτουργίες και άλλες γνωστικές λειτουργίες. Ο εγκέφαλος και οι νευρωνικές συνδέσεις του ενισχύονται με τη χρήση των λειτουργιών που εξαρτώνται από αυτές. Με αυτόν τον τρόπο, αν εξασκούμε συχνά τις εκτελεστικές λειτουργίες, οι εγκεφαλικές συνδέσεις των δομών που εμπλέκονται με την ιδιότητα αυτή θα ενισχυθούν.

To Cognifit σχηματίζεται από μια ομάδα επαγγελματιών που ειδικεύονται στη μελέτη των συναπτικών διεργασιών πλαστικότητας και νευρογένεσης. Αυτό επέτρεψε τη δημιουργία ενός προγράμματος γνωστικής τόνωσης για τις ανάγκες του κάθε χρήστη. Το πρόγραμμα ξεκινά με μια ακριβή αξιολόγηση των εκτελεστικών λειτουργιών και άλλες βασικές γνωστικές λειτουργίες. Με βάση τα αποτελέσματα της αξιολόγησης, το γνωστικό πρόγραμμα τόνωσης του Cognifit προσφέρει αυτοματοποιημένα μία εξατομικευμένη γνωστική προπόνηση για την ενίσχυση των εκτελεστικών λειτουργιών και άλλων γνωστικών λειτουργιών που κρίνονται αναγκαίες σύμφωνα με την αξιολόγηση.

Είναι σημαντικό να πραγματοποιούμε μια σταθερή και κατάλληλη εκπαίδευση για τη βελτίωση των εκτελεστικών λειτουργιών. ΤοCognifit έχει τα εργαλεία αξιολόγησης και αποκατάστασης για τη βελτιστοποίηση αυτών των νοητικών λειτουργιών. Για τη σωστή διέγερση χρειάζονται 15 λεπτά την ημέρα, δύο ή τρεις ημέρες την εβδομάδα .

Μπορεί να γίνει πρόσβαση στο πρόγραμμα CogniFit γνωστικής διέγερσης μέσω Internet . Υπάρχει μία μεγάλη ποικιλία από διαδραστικές δραστηριότητες με τη μορφή διασκεδαστικών παιχνιδιών μυαλού, η οποία μπορεί να γίνει από τον υπολογιστή. Στο τέλος της κάθε συνεδρίας, το Cognifit εμφανίζει ένα λεπτομερές γράφημα με την πρόοδοτης γνωστικής κατάστασης.