CogniFit - Aandacht

Wat is aandacht?

Aandacht is het vermogen om relevante stimuli te kiezen en je erop te concentreren. Aandacht is het cognitieve proces dat het mogelijk maakt om ons te positioneren ten opzichte van relevante stimuli en er vervolgens op te reageren. Deze cognitieve vaardigheid is zeer belangrijk en vervult een essentiële functie in ons dagelijks leven. Gelukkig kan aandacht getraind en verbeterd worden met passende cognitieve training.

Soorten Aandacht

Aandacht is een complex proces dat we gebruiken bij vrijwel al onze dagelijkse activiteiten. In de loop der tijd hebben wetenschappers en onderzoekers ontdekt dat aandacht niet een enkel proces is, maar eerder een groep van sub-processen van aandacht. Het meest geaccepteerde model voor sub-processen van aandacht is momenteel het hiërarchische model van Sohlberg en Mateer (1987, 1989), dat gebaseerd is op klinische gevallen van experimentele neuropsychologie. Volgens dit model kan aandacht worden onderverdeeld in de volgende delen:

• Opwekking: Verwijst naar ons activeringsniveau en niveau van alertheid, of we moe zijn of energiek.
• Gerichte Aandacht: Verwijst naar ons vermogen om de aandacht te focussen op een stimulus.
• Volgehouden Aandacht: Het vermogen om de aandacht op een stimulus gericht te houden gedurende langere tijd.
• Selectieve Aandacht: Het vermogen om de aandacht gericht houden op een specifieke stimulus of activiteit in aanwezigheid van andere afleidende stimuli.
• Wisselende Aandacht: Het vermogen om de aandacht afwisselnd te richten op twee of meer stimuli.
• Verdeelde Aandacht: Het vermogen om de aandacht gelijktijdig op verschillende stimuli te richten.

Aandachtssytemen en Neuroanatomie

Volgens het neuroanatomische model van Posner en Petersen (1990) zijn er drie verschillende aandachtssystemen. Het zijn de volgende:

• Reticulair Activeringssysteem (RAS) of Alert Systeem: Dit systeem is vooral verantwoordelijk voor Alertheid en Volgehouden Aandacht. Het is nauw verwant aan de reticulaire formaties en sommige verbindingen daarvan, zoals het frontale gebied, limbische systemen, de thalamus en de basale ganglia.
• Achterste Aandachtssysteem (PAS) of Oriëntatiesysteem: Dit systeem is verantwoordelijk voor Gerichte Aandacht en Selectieve Aandacht bij visuele stimuli. De hersengebieden die verwant zijn met dit systeem, zijn de achterste pariëtale cortex, de laterale pulvinaire nucleus van de thalamus en de bovenste colliculus.
• Voorste Aandachtssysteem (AAS) of Uitvoerend Systeem: Dit systeem is verantwoordelijk voor Selectieve Aandacht, Volgehouden Aandacht en Verdeelde Aandacht. Het is nauw verwant aan de prefrontale dorsolaterale cortex, de orbitofrontale cortex, de voorste cingulate cortex, het aanvullende motorische gebied en het neostratium (gestreepte nucleus).

Voorbeelden van Aandacht

• Wanneer we autorijden, gebruiken we vrijwel constant alle onze sub-processen van aandacht. We moeten wakker zijn (opwekking), we moeten in staat zijn om onze aandacht te richten op de stimuli op de weg (gerichte aandacht), onze aandacht langere tijd volhouden (volgehouden aandacht), ons niet laten afleiden door irrelevante stimuli (selectieve aandacht), in staat zijn om de focus te wisselen van de ene rijbaan naar de andere, naar de spiegel, en terug naar onze rijbaan (wisselende aandacht), en in staat zijn om alle voor het rijden benodigde acties uit te voeren, zoals de pedalen gebruiken, het stuur draaien en schakelen (verdeelde aandacht).
• Aandacht is een van de eerste en belangrijkste aspecten van studeren op school of thuis. Wanneer je studeert, moet je wakker zijn en aandacht hebben voor wat je leest of hoort. Volgehouden aandacht is vooral belangrijk wanneer je studeert, omdat het saai en monotoon kan zijn om dezelfde informatie te lezen wanneer je probeert te leren. Volgehouden aandacht helpt je om urenlang gefocust te blijven op studeren, wat voorkomt dat je tijd verliest en informatie vergeet die je gelezen hebt.
• Aandacht is ook essentieel voor ieder soort werk, van kantoorbanen die een bepaalde hoeveelheid lezen of schrijven vereisen, tot luchtverkeersleiders, atleten, kassiers, chauffeurs, dokters en bestuursvoorzitters. Ieder beroep vereist elk soort aandacht.
• We gebruiken aandacht in ons dagelijks leven bij talloze activiteiten. Vanaf het moment dat we wakker worden tot wanneer we naar bed gaan, gebruiken we constant verschillende soorten aandacht. Slechte aandacht kan ertoe leiden dat je vergeet wat je aan het doen bent en de lepel in de vuilnisemmer gooit en de lege melkverpakking in de ijskast zet. Dit vermijden, lezen, een film kijken, eten bereiden, douchen of je vrienden ontmoeten vereist allemaal aandacht.

ADHD, aandachtsgebrek, en andere aandoeningen die worden geassocieerd met aandachtsproblemen

Aandacht is nodig voor het goed functioneren van onze overige cognitieve vaardigheden, reden waarom een aantasting van enige van de aandachtsprocessen het voltooien van een dagelijkse activiteit kan bemoeilijken. Het is echter belangrijk om te weten dat het volkomen normaal is dat aandachtsniveau's variëren gedurende de dag, en moeite hebben met aandacht halverwege de middag betekent niet noodzakelijk dat er enige aantasting aanwezig is. Sommige factoren die invloed kunnen hebben op aandachtsniveau's zijn vermoeidheid, hoge temperaturen, gebruik van drugs en andere substanties, en diverse andere. Overdreven aandachtstoestanden (typisch voor een delirische toestand) staan bekend als hyperprosexie. Het tegenovergestelde staat bekend als hypoprosexie of aandachtsgebrek.

Attention Deficit Hyperactive Disorder (ADHD) of Attention Deficit Disorder (ADD) zijn waarschijnlijk de meest bekende aandoeningen met een sterke component van veranderde aandacht. ADHD wordt gekenmerkt door een probleem om aandacht te controleren en te richten op een stimulus en om gedrag in het algemeen te controleren. De hersenen van mensen met ADHD laten een reeks van anatomische verschillen zien in de nucleus accumbens, de gestreepte nucleus, de putamen, de amygdala, de hippocampus, prefrontale gebieden en de thalamus. Deze neuro-anatomische verschillen en symptomen kunnen het gevolg zijn van late hersenvolgroeiing.

Behalve ADHD en ADD is er een aantal andere aandoeningen dat gekenmerkt wordt door veranderde aandacht. Veranderde bewustzijnstoestanden, zoals coma (of aprosexie), een vegetatieve toestand, en een toestand van minimaal bewustzijn laten alle een verandering zien in opwekking of in gerichte aandacht en meer complexe sub-processen van aandacht. Deze aandoeningen worden veroorzaakt door hersenbeschadiging zoals beroerte of chronische traumatische encefalopathie (CTE). Hersenbeschadiging kan ook andere aandachtsproblemen veroorzaken, zoals snel afgeleid zijn of overmatige vermoeidheid, of andere meer specifieke problemen zoals heminegligentie of dementieën zoals Alzheimer. Aan de andere kant gaan angststoornissen of depressieve aandoeningen vaak gepaard met een verhoogd aandachtsniveau, speciaal waar het gaat om negatieve of angst-opwekkende stimuli.

Hoe meet en beoordeel je aandacht?

Aandacht beoordelen kan behulpzaam zijn bij het begrijpen van aandacht op verschillende gebieden. , om te weten of een student moeite zal hebben met studeren of dat hij extra pauzes nodig heeft. Klinisch of medisch gebied, om te weten of een patiënt in staat is om zijn dagelijkse taken onafhankelijk en veilig uit te voeren. Beroepsmatig gebied, om te weten of een medewerker in staat is om zijn werk goed te doen in bepaalde functies, of dat hij in staat is om gefocust te blijven en goed werk te leveren gedurende zijn hele dienst.

Met behulp van een complete neuropsychologische beoordeling, is het mogelijk om gemakkelijk en effectief een aantal cognitieve vaardgiheden te evalueren, zoals gerichte aandacht. CogniFit's beoordleing voor de evaluatie van gerichte aandacht is geïnspireerd op de Continue Prestatie Test (CPT), de klassieke Stroop test, de Test van Variabelen van Aandacht (TOVA), en de Hooper Visuele Organisatie Taak (VOT). Deze test helpt bij het beoordelen van gedragsveranderingen, responstijd, visuele waarneming, shifting, remming, actualisering, ruimtelijke perceptie, verwerkingssnelhied, visuele scanning en hand-oogcoördinatie.

• Simultaniteit Test DIAT-SHIF: De gebruiker moet een bal volgen die willekeurig over het scherm beweegt en letten op de woorden die verschijnen in het midden van het scherm. Als het woord in het midden overeenkomt met de kleur waarin het geschreven is, moet de gebruiker reageren (aandacht gelijktijdig richten op twee stimuli). Bij deze activiteit ziet de gebruiker veranderingen in strategie, nieuwe responsen en moet hij zijn actualiserings- en visuele vaardigheden tegelijkertijd gebruiken.
• Snelheid Test REST-HECOOR: Een blauw vierkant verschijnt op het scherm. De gebruiker moet zo snel en zo vaak mogelijk op het midden van het scherm klikken. Hoe vaker hij klikt, hoe hoger de score.
• Resolutie Test REST-SPER: Een aantal bewegende stimuli verschijnt op het scherm. De gebruiker moet zo snel mogelijk klikken op het doel, zonder op irrelevante stimuli te klikken.
• Aandachtsgebrek Test FOCU-SHIF: Een licht verschijnt in iedere hoek van het scherm. De gebruiker moet zo snel mogelijk op de gele lichten klikken en vermijden dat hij op de rode lichten klikt.

Hoe kun je aandacht revalideren of verbeteren?

Iedere cognitieve vaardigheid, waaronder aandacht, kan getraind en verbeterd worden. CogniFit maakt dit mogelijk met een professioneel instrument.

Hersenplasticiteit

CogniFit is gecreëerd door een team van professionals op het gebied van synaptische plasticiteit en neurogenese, wat ervoor gezorgd heeft dat we een individueel cognitief stimulatieprogramma hebben kunnen ontwikkelen, dat is afgestemd op de behoeften van elke gebruiker. Dit programma begint met een beoordeling van gerichte aandacht en een aantal andere fundamentele cognitieve gebieden en maakt, op basis van de resultaten, een individueel cognitief stimulatieprogramma voor iedere gebruiker. Het programma verzamelt automatisch de gegevens van deze initiële cognitieve beoordeling en creëert, met behulp van geavanceerde algoritmen, een programma dat werkt aan het verbeteren van de cognitieve zwakheden van de gebruiker en het trainen van zijn cognitieve sterkten.

De sleutel tot het verbeteren van volgehouden aandacht is adequate en consistente training. CogniFit heeft professionele beoordelings- en trainingsintrumenten om zowel individuen als professionals te helpen om deze functie te optimaliseren. Het vergt slechts 15 minuten per dag, twee- tot driemaal per week.

CogniFit's beoordelings- en stimulatieprogramma's zijn online beschikbaar en kunnen beoefend worden op de meeste computers en mobiele apparaten. Het programma bestaat uit leuke, interactieve hersenspellen en na elke trainingssessie krijgt de gebruiker automatisch een gedetailleerde grafiek die zijn cognitieve vooruitgang laat zien.

Concluderend

• Aandacht is een cognitief proces dat ons in staat stelt tot het kiezen en zich concentreren op relevante prikkels.
• Volgens Sohlberg en Mateer model (1987, 1989) zijn er verschillende typen: opwinding, gericht, duurzaam, selectief, afwisselend en verdeeld.
• Aandacht kan worden gewijzigd door sommige stoornissen of aandoeningen zoals Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) of zonder hyperactiviteit (ADD), beroerte, dyslexie, angst, enz.
• Het wordt geëvalueerd met neuropsychologische tests en kan worden gemeten in verschillende gebieden van het leven (studie, klinische, professionele, enz.).
• Aandacht kan worden verbeterd of hersteld door training met CogniFit en ze de hersenplasticiteit vergroten.

Referenties: Peretz C, Korczyn AD, Shatil E, Aharonson V, Birnboim S, Giladi N. - Computer-Based, Personalized Cognitive Training versus Classical Computer Games: A Randomized Double-Blind Prospective Trial of Cognitive Stimulation - Neuroepidemiology 2011; 36:91-9. Haimov I, Shatil E (2013) Cognitive Training Improves Sleep Quality and Cognitive Function among Older Adults with Insomnia. PLoS ONE 8(4): e61390. doi:10.1371/journal.pone.0061390 Preiss M, Shatil E, Cermakova R, Cimermannova D, Flesher I (2013) Personalized cognitive training in unipolar and bipolar disorder: a study of cognitive functioning. Frontiers in Human Neuroscience doi: 10.3389/fnhum.2013.00108. Korczyn AD, Peretz C, Aharonson V, et al. - Computer based cognitive training with CogniFit improved cognitive performance above the effect of classic computer games: prospective, randomized, double blind intervention study in the elderly. Alzheimer's & Dementia: The Journal of the Alzheimer's Association 2007; 3(3):S171. Haimov I, Hanuka E, Horowitz Y. - Chronic insomnia and cognitive functioning among older adults - Behavioural sleep medicine 2008; 6:32-54. Thompson HJ, Demiris G, Rue T, Shatil E, Wilamowska K, Zaslavsky O, Reeder B. - Telemedicine Journal and E-health Date and Volume: 2011 Dec;17(10):794-800. Epub 2011 Oct 19.