İşler Bellek
Yürütücü fonksiyonların nöropsikolojisi
Tam bir işler bellek ve bilişsel fonksiyon değerlendirme dizisine erişim sahibi ol
Bozulmalar veya eksikliklerin varlığını tespit et ve değerlendir.
İşler bellek ve ve diğer becerilerini klinik egzersizlerle canlandır ve geliştir
İşler bellek nedir? İşler bellek ya da operatif bellek geçici bilgiyi depolama ve işlememize ve dili anlama, okuma, öğrenme ya da akıl yürütme gibi karmaşık görevleri yerine getirmemize olanak veren süreçler dizisi olarak tanımlanabilir. İşler bellek bir çeşit kısa süreli bellektir.
Baddley ve Hitch modeline göre işler belleğin tanımı
İşler belleğin özellikleri:
- Kapasitesi sınırlıdır. Tek seferde 5-9 parçasyı saklayabiliriz.
- Aktiftir. Sadece bilgiyi depolamakla kalmaz, aynı zamanda bilgiyi işler ve şeklini değiştirir.
- İçeriği sürekli olarak güncellenir.
- Ayarlanması ise dorsolateral ön korteks tarafından yapılır.
İşler Bellek örnekleri
İşler Bellek belli bir görevi yaparken ihtiyacımız olan elementleri tutmamıza olanak veren kabiliyettir. İşler ya da operatif bellek sayesinde:
- Birbirine yakın olan iki ya da daha fazla şeyi birleştirebiliriz. Örneğin, bir konuşma esnasında söylenen bilgiyi hatırlamak ve buna karşılık vermek.
- Yeni bir kavramı daha önceki fikirlerle ilişkilendirebiliriz. Bir başka şeye dikkatimizi verirken
- bilgiyi tutmamıza olanak tanır. Mesela, telefonda konuşurken yemeğin malzemelerini hazırlayabiliriz.
İşler ya da operatif belleğimizi günlük olarak çok sayıda işte kullanırız. Bir yere yazmadan önce ya da bir konuşmanın tam ortasındayken bir telefon numarasını hatırlamaya çalıştığımızda: biraz evvel ne söyleneni hatırlamamız, işlememiz ve kendi fikrimizi katarak buna karşılık vermemiz gerekir. Okulda notlar alırken: öğretmenin az önce ne söylediğini hatırlamalıyız ki böylece kendi kelimelerimizle notlar alabilelim. Markette ödeme için yeterince paramız olup olmadığını hesaplamak için matematik işlemleri yaptığımızda.
İşer bellekten etkilenen bozukluklar
İşler bellek karar vermenin ve yürütücü fonksiyonların düzgün bir biçimde çalışmasının vazgeçilmez bir parçasıdır. Bu yüzden işler bellek bozulması Diseksekütif Sendromlar ve dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu ve disleksi gibi öğrenme bozukluklarında görülebilir. Şizofreni ve demans gibi diğer rahatsızlıkların da işler bellekle ilişkili olma eğilimi vardır.
İşler belleği nasıl ölçer ve değerlendirebilirsin?
İşler bellek gündelik işlerimizin çoğunda kullandığımız bir bilişsel beceridir. İşte bu yüzden işler belleğimizin seviyesini ölçmek ve anlamak çok sayıda farklı alan için faydalı olabilir. Örneğin bir çocuğun zihinden matematik ya da okumada ekstra zorluklar yaşayıp yaşamadığını anlamanıza olanak verdiği için akademik alanlar; bir tıp uzmanının hastanın kendi başına yaşayıp yaşayamayacağı ya da gündelik işlerinde yardıma ihtiyacı olup olmayacağını anlyabileceği için tıp alanı ve bir konuşma esnasında soruları hatırlamak, süreçten gerçirmek ve bunlara karşılık vermek ve yorumlar yapabilmek işler bellek sayesinde mümkün olduğundan uzmanlık alanları.
CogniFit'in tam bilişsel değerlendirme ile işler bellek ve işlem hızı gibi farkı işlevleri kolayca ve etkili bir biçimde değerlendirebilirsin. CogniFit'in çalışan belleği değerlendirmek için kullandığı testler, Doğrudan ve Dolaylı Rakamlar Testi, Wechsler Bellek Ölçeği (WMS), Sürekli Performans Testi (CPT), Bellekte Temas Etmek Testi (TOMM), Görsel Organizasyon Görevi ( VOT) ve Dikkat Değişkenleri Testi (TOVA). Bu testler, işleyen belleğe ek olarak fonolojik kısa süreli bellek, kısa süreli bellek, tepki süresi, işlem hızı, tanıma, görsel tarama ve uzamsal algıyı da ölçer.
- Sıralama Testi WOM-ASM: Ekranda üzerlerinde farklı sayılar bulunan bir dizi top belirecek. Kullanıcı daha sonra tekrar edebilmek için diziyi ezberlemelidir. Diziler, kullanıcı bir hata yapıncaya dek giderek daha uzun olacak. Her bir sunumdan sonra kullanıcıdan seriyi tekrar etmesi istenecek.
- Farkına Varma Test WOM-REST: Ekranda üç obje belirecek. İlk olarak kullanıcının ekranda gösterilen objeleri mümkün olduğunca hızlı hatırlaması gerekmektedir. Sonra ekranda üç objelik dört dizi belirecek ve kullanıcı ilk ekranda gösterilen serinin hangisi oladuğunu seçecektir.
İşler belleği nasıl iyileştirebilir ya da geliştirebilirsin?
İşler bellek, tıpkı diğer bilişsel kabiliyetlerimiz gibi, çalıştırılabilir ve geliştirilebilir. CogniFit buna profesyonel bir araçla olanak tanıyor.
İşer bellek rehabilitasyonu nöroplastisite üzerinde kurulmuştur. CogniFit işler bellek ve diğer bilişsel fonksiyonlarla ilgili sorunları iyileştirmek ve geliştirmek için tasarlanmış bir dizi klinik egzersiz sunmaktadır. İşler belleği CogniFit'in beyin antrenman programlarıyla kullanma bu bilişsel kabiliyette kullanıclan nöral bağlantıları geliştirmeye yardımcı olabilir. Bu şekilde işler belleği kullanırken daha iyi ve etkili olmak mümkün olabilir.
CogniFit'in sinaptik plastisite ve nörojenez alanında uzman bilim ekibi her bir kullanıcının en zayıf bilişsel becerilerini geliştirmesine yardım etmek için Kişiye Özel Beyin Antrenman Programını yarattı. Bu program, işler bellek ve çok sayıda diğer önemli bilişsel becerilerin eksiksiz bir değerlendirmesiyle başlıyor. Bu değerlendirmenin sonuçlarıyla CogniFit'in bilişsel stimülasyon programı işler bellek ve değerlendirmenin geliştirme alanıları olarak belirlediği diğer bilişsel fonksiyonları geliştirmek için otomatik olarak kişiye özel bir beyin antrenman programı sunacaktır.
İşler belleği geliştirecek olan istikrarlı ve zorlayıcı bir antrenman programıdır. Doğru bir bilişsel stimülasyon programı haftada iki ya da üç kere, günde en az 15 dakika gerektirir. CogniFit beyin antrenman programı dünyanın her yerinde çevrimiçi olarak mevcuttur ve bilgisayar ya da mobil cihazlarda oynanabilen eğlenceli ve interaktif zeka oyunlarından oluşmaktadır. Her oturumdan sonra, CogniFit kullanıcının bilişsel gelişiminin detaylı bir raporunu göstecektir.