CogniFit - Bölünmüş Dikkat

Bölünmüş dikkat nedir?

Bölünmüş dikkat beynimizin aynı anda ki farklı uyarcıyla ilgilenebilme, ve etrafımızın çok sayıdaki taleplerine karşılık verebilme becerisi olarak tanımlanabilir. Bölünmüş dikkat farklı bilgi kaynaklarını işlememize ve tek seferde çok sayıda işi başarılı bir şekilde yerine getirmemize olanak sağlayan bir tür eş zamanlı dikkatir. Bilişsel beceriler gündelik yaşantımızda daha verimli olmamıza imkan verdikleri için çok önemlidir.

Çok sayıda uyarıcıya dikkatimizi verebilme ve aynı anda birçok işi yapabilme kabiliyetimizin sınırları vardır. Dikkatinizi böldüğünüzde, bu işleri yapma verimliliğiniz düşer ve büyük ihtimalle daha düşük performans sergilersiniz. Bir kimse dikkatini aynı anda iki uyarıcıya vermekte zorlandığında, bunu tanımlamak için kullanılan terim "engel"dir. Beyin sadece belli miktarda bilgiyi işleyebildiğinde engellenmeyi görürüz. Ancak, bilişsel antrenman bölünmüş dikkatin geliştirilmesine yardım edebilir, ve sonuç olarak, tek seferde birden fazla eylemi gerçekleştirme kabiliyeti de gelişir.

Bölünmüş dikkat örnekleri

• Bölünmüş dikkat akademik ortamın çok önemli bir öğesidir. Tahtada yazılanları okurken ve notlar alırken öğretmenin söylediklerini anlayabilmek başarılı bir öğrenmenin temel esaslarındandır. Dikkat bozukluğu (DEHB gibi) olan kimselerin okul performanslarının düşük olmasının sebebi bu olabilir.
• Bir kamyon şoförü otobanda seyrediyor ve bir başka aracı sollamaya başlıyor. Bunu yaparken, otobandan çıkması gereken çıkışın tabelasını görüyor. Eğer şoför diğer aracı güvenli bir biçimde geçemez ve trafik işaretlerine dikkat edemezse önemli bilgileri kaçırabilir ve hatta kendi ve diğerlerinin hayatını tehlikeye atabilir. Bölünmüş dikkat güvenli ve başarılı araba kullanma için çok önemlidir.
• Bir garson bir masayla ilgilenirken bölünmüş dikkati kullanmak zorundadır. Dördünce masadaki adamın ne istediğini hatırlamalı, 3. masanın siparişini not etmeli ve taşıdığı yemek tabaklarını düşürmemek için dengede tutmalıdır.
• Eğer bir müşteri kasada ödeme yaparken kasiyere indirimleri soruyorsa, kasiyer ürünleri kasadan geçirip poşetlere koyarken sorunun cevabını düşünmelidir.
• Yemek yiyerek konuşurken, ya da TV izleyerek telefonda konuşurken bölünmüş dikkati kullanırsın.

Bölünmüş dikkatle alakalı bozukluk ya da hastalıklar

Bölünmüş dikkat, bölünmüş dikkat problemleri ya da dikkatle alakalı diğer al süreç sorunları yüzüden çok sayıda farklı bozukluğa uğrayabilir. Bölünmüş dikkati zayıf bir kimse için, eş zamanlı olarak yağtığı iş herhangi bir müdahalede değişime uğrayabilir. Eğer bölünmüş dikkatiniz bozulmaya uğrarsa, aracınızla bir kavşağa girerken aynı anda telefonda konuşmakta zorlanacaksınız ve böylelikle kaza yapma riskiniz daha yüksek olacaktır. Eğer Uyarılma bozulduysa (aktivasyon seviyesi ya da genel uyanıklık hali) ve koma halindeyseniz, aynı anda konuşmanız ve araba kullanmanız mümkün olmayacaktır.

Bölünmüş dikkat, şizofreni gibi psikiyatrik durumlardan ya da Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) gibi çeşitli bozukluklardan etkilenmişse, en çok genel dikkati etkiler. Bir Travmatik Beyin Hasarı (TBI), ya da Felç geçirdikten sonra da dikkat problemleri yaşamak oldukça yaygındır. Bu gibi durumlarda dikkat bozulmaları ve onun alt bileşenleri beynin etkilenen bölgelerine bağlı olarak farklılık gösterebilir.

Bölünmüş dikkat, dikkat süreçlerini değiştiren her bozukluktan etkilenme eğilimi gösterir. Eğer hasta bir kontralateral yarı ihmal (yaralanma karşısında görsel alana dikkatini verememe), hipoproseksi (dikkat dağınıklığı), hiperproseksi (tek bir uyarıcıya yoğun konsantrasyon) ya da aproseksiye (konsantre olamama) maruz kaldıysa kişinin bölünmüş dikkat gerektiren görevleri yapması çok zor, hatta nerdeyse imkansız olacaktır.

Bölünmüş dikkati nasıl ölçebilirsin ?

Bölünmüş dikkat gündelik yaşamlarımız için çok önemlidir çünkü onun sayesinde daha verimli olabiliyoruz. İşlerimizi doğru biçimde yapabilmemiz için birden fazla algılsal, motor ya da bilişsel aktiviteyi gerektirir ve tüm bunlar doğrudan bölünmüş dikkatle bağlantılıdır. Bölünmüş dikkatin değerledirilmesi, bölünmüş dikkatin kilit rolde oynadığı uzmanlık alanlarında (şoförler, atletler, vc.) faydalı olabilir. Ayrıca akademik alanlarda (eğer bir öğrencinin not tutmak ya da belli ödevleri bitirmek için fazladan zamana ihtiyacı oluyorsa), ya da klinik alanlarda (belki bir hastanın doğru bilgileri toparlayabilmesi daha uzun zaman alıyordur)yardımcı olabilir. Tüm bu alanlarda, a bilişsel değerlendirme kullanıcıya gündelik yaşantısını daha derinlemesine bir bağlamda anlamasında doğrudan yardımcı olabilir.

CogniFit, Bölünmüş dikkat görevlerini klasik Stroop Testini baz alarak oluşturmuştur. Eş zamanlılık Testi sadece bölünmüş dikkati değil, aynı zamanda bilişsel esneklik ve el göz koordinasyonunu da değerlendirmeyardımcı olur.

• Eş zamanlılık Testi DIAT-SHIF: Kullanıcı imleciyle bir topu takip etmeli ve ekranın ortasında beliren kelimelerin farkında olmalıdır. Ekranın ortasındaki kelimeyle, kelimenin yazılı olduğu harflerin rengi örtüştüğünde kullanıcı doğru tepkiyi vermelidir (her iki uyarıcıya aynı anda dikkat ederken). Bu aktivitede kullanıcı farklı stratejiler kullanmalı, yeni tepkiler oluşturmalı ve motor ve görsel becerileri aynı anda yönetebilmelidir.

Bölünmüş dikkati nasıl geliştirebilirsin ?

Bölünmüş dikkat, tıpkı diğer bilişsel beceriler gibi, öğrenilebilir, çalıştırılabilir ve geliştirilebilir. CogniFit bunu yapmanıza, kullanıcının görevler arasında dikkatini değiştirme hızını, aynı anda çok sayıda uyarıcıya dikkatini verirken kullandığın beyin kaynaklarının miktarını ve karmaşık bilgileri işleme kabiliyetini geliştirmeye yardımcı profesyonel bir araçla olanak sağlıyor.

Bölünmüş dikkat rehabilitasyon programı, nöroplastisite bilimine dayanmaktadır. CogniFit, bölünmüş dikkatin ve diğer bilişsel becerilerin rehabilitasyonuna yardımcı olmak için tasarlanmış, beyin esnekliği ile mümkün kılınan tam bir egzersiz dizisine sahiptir. Beyin ve onun sinirsel bağlantıları uygulama yoluyla güçlendirilebilir ve geliştirilebilir. Bölünmüş dikkati eğiterek, sık eylemler otomatik hale gelecek ve bu da kullanıcının daha verimli olmasını sağlayacaktır.

CogniFit'in sinaptik plastisite ve nörojenez alanında uzman bilim ekibi her bir kullanıcının en zayıf bilişsel becerilerini geliştirmesine yardım etmek için kişiye özel bir bilişsel stimülasyon programı yarattı. Program, bölünmüş dikkat ve çok sayıda diğer önemli bilişsel becerilerin değerlendirmesiyle başlıyor. Bilişsel stimülasyon programı sonrasında otomatik olarak başlangıç değerlendirmesinin sonuçlarını baz alarak kişiye özel bir beyin antrenman programı oluşturuyor. Başlangıç değerlendirmesinin sonuçlarını kullanmak beyin antrenman programının mümkün olduğunca doğru olmasını ve kullanıcının en zayıf becerilerinin çalıştırılmasını sağlıyor.

Bölünmüş dikkatin iyileştirilmesi için sürekli antrenman esastır. CogniFit'te bu ve diğer bilişsel işlevleri en iyi seviye getirmeye yardımcı olabilecek değerlendirme ve rehabilitasyon araçları mevcuttur. Bu beceri haftada 2-3 kere, günde yaklaşık 15 dakika çalıştırılmalıdır.

CogniFit'in bilişsel stimülasyon programına çevrimiçi erişim sahibi olabilirsiniz. Çevrimiçi, ya da telefon veya tablette oynanabilecek çok sayıda zeka oyunları ve aktiviteler mevcut. Her oturumdan sonra kullanıcı, bilişsel gelişimiyle ilgili detaylı bir grafik görecektir.