CogniFit - Η γνωστική προπόνηση συνδυαστικά με τη φυσική δραστηριότητα βελτιώνει τις γνωστικές δεξιότητες περισσότερο από ότι αυτές οι δύο ξεχωριστά; Μία ελεγχόμενη τυχαιοποιημένη μελέτη τεσσάρων συνθηκών μεταξύ υγιών ηλικιωμένων.

Πρωτότυπη ονομασία : Does combined cognitive training and physical activity training enhance cognitive abilities more than either alone? A four-condition randomized controlled trial among healthy older adults.

Συγγραφέας: Evelyn Shatil1,2.

• 1. CogniFit Inc., New York, USA.
• 2. The Center for Psychological Research, Max Stern Academic College of Emek Yezreel, Jezreel Valler, Israel.

Περιοδικό : Frontiers in Aging Neuroscience (2013), vol. 5 (8): 1-12.

Παραπομπή σε αυτό το άρθρο (μορφή APA):

• Shatil, E. (2013). Does combined cognitive training and physical activity training enhance cognitive abilities more than either alone? A four-condition randomized controlled trial among healthy older adults. Frontiers in Aging Neuroscience, vol. 5 (8), pp.1-12.

Συμπέρασμα της μελέτης

Οι ηλικιωμένοι που χρησιμοποιούν το CogniFit ή που συνδυάζουν το CogniFit με σωματική άσκηση, βελτιώνουν περισσότερο τη γνωστική τους κατάσταση από ότι αν έκαναν μόνο σωματική άσκηση ή αν διάβαζαν . Διάσπαση προσοχής (t=−3.48; p=0.001), Συντονισμός ματιών-χεριών (t =−10.84; p<.001), Ονοματοδοσία (t =− 5.66; p<.001),Ταχύτητα της επεξεργασίας (t =− 5.17; p<.001), Οπτική σάρωση (t=− 3.41; p=0.002) και Μνήμη Εργασίας (t=− 4.56; p<.001).

Περίληψη της μελέτης

Ο στόχος αυτής της μελέτης ήταν να γνωρίσουμε κατά πόσο συμβάλλουν η γνωστική προπόνηση μέσω του CogniFit (Γνωστική Ομάδα), η σωματική άσκηση (Φυσική Ομάδα), ο συνδυασμός και των δυο δραστηριοτήτων (Συνδυαστική Ομάδα) και η ανάγνωση (Ομάδα Ελέγχου) στη βελτίωση της γνωστικής κατάστασης των ηλικιωμένων.Μέσω αυτής της ελεγχόμενης και τυχαίας δοκιμής των τεσσάρων συνθηκών, μπορέσαμε να δούμε πως οι ηλικιωμένοι της Γνωστικής Ομάδας και της Συνδυαστικής Ομάδας σημείωσαν σημαντική βελτίωση στη γνωστική τους κατάσταση σε σχέση με αυτούς της Ομάδας Ελέγχου και της Φυσικής Ομάδας. Οι γνωστικές ικανότητες στις οποίες σημειώθηκε βελτίωση ήταν ο Συντονισμός ματιών-χεριών, η Μνήμη εργασίας, η Μακροπρόθεσμη μνήμη, η Ταχύτητα της Επεξεργασίας, η Οπτική Σάρωση και η Ονοματοδοσία . Στην πραγματικότητα, τα άτομα της Φυσικής Ομάδας και της Ομάδας Ελέγχου δεν σημείωσαν καμία βελτίωση στην εξέταση-προ και στην εξέταση-μετά. Αυτό σημαίνει πως η γνωστική προπόνηση του CogniFit είναι αποτελεσματική όταν θέλουμε να βελτιώσουμε τις γνωστικές ικανότητες και είναι ο βασικός υπεύθυνος για τη βελτίωση που σημειώθηκε στην Συνδυαστική Ομάδα.

Συγκείμενο

Οι ηλικιωμένοι διατρέχουν υψηλό κίνδυνο να χάσουν την αυτονομία τους και την ποιότητα της ζωής τους ως συνέπεια της γνωστικής εξασθένησης που προέρχεται από την αύξηση της ηλικίας . Για την αποφυγή ή τον περιορισμό αυτής της επιδείνωσης, έχουν βρεθεί διάφορες στρατηγικές για την πρόσληψη και βελτίωση της γνωστικής κατάστασης των ηλικιωμένων μας. Οι έρευνες έχουν επικεντρωθεί αρχικά σε τρεις πιθανότητες: στη γνωστική προπόνηση, στη σωματική άσκηση και σε μια προπόνηση που συνδυάζει γνωστικές και σωματικές δραστηριότητες.

Η σωματική άσκηση σχετίζεται με βελτιώσεις σε διαφορετικά πεδία της υγείας, συμπεριλαμβάνοντας και τη γνωστική κατάσταση. Οι γνωστικές βελτιώσεις προερχόμενες από την σωματική προπόνηση βρίσκονται κυρίως στις περιοχές της Προσοχής και των Εκτελεστικών Λειτουργιών. Ωστόσο, υπάρχουν έρευνες που δείχνουν πως αυτές οι βελτιώσεις δεν διατηρούνται μακροπρόθεσμα. Από την άλλη πλευρά, η υπολογιστική γνωστική προπόνηση, όπως το CogniFit, έχει δείξει σε πολλές περιπτώσεις πως μπορεί να ωφελήσει διαφορετικές γνωστικές περιοχές.

Μεθοδολογία

Συμμετέχοντες

Όλοι οι συμμετέχοντες ήταν υγιής εθελοντές μεγάλης ηλικίας, κάτοικοι της κοινότητας Lakeview του γηροκομείου Lenexa στο Kansas. Απάντησαν μέσω ταχυδρομείου, τηλεφωνημάτων, φυλλαδίων ή μέσω της "ημέρας πληροφόρησης" στην οποία μίλησαν για την μελέτη.

Αποκλείστηκαν τα άτομα που έπαθαν εγκεφαλικό ή καρδιακό έμφραγμα τα τελευταία 5 χρόνια, αυτοί που έπαιρναν φάρμακα τα οποία θα μπορούσαν να αλλάξουν τη γνωστική τους κατάσταση, ή αυτοί που έλαβαν μια βαθμολογία μικρότερη ή ίση με 23 στη MMSE (Mini Mental State Examination). Αντίθετα, οι συμμετέχοντες έπρεπε να έχουν καλή όραση και ακοή και να έχουν δώσει τη συγκατάθεσή τους για τη συμμετοχή τους στη μελέτη.

Τα κριτήρια ώστε να συμπεριληφθούν στη μελέτη ήταν να έχουν καλή όραση, να είναι ικανοί/ές να ακούν σωστά τις οδηγίες, να επικοινωνούν με τους μελετητές, να έχουν δώσει τη συγκατάθεσή τους για να συμμετέχουν στις αξιολογήσεις και στις προπονήσεις κατά τη διάρκεια της μελέτης, να έχουν συμπληρώσει το ιατρικό ιστορικό τους και να έχουν λαβει ιατρική έγκριση.

Σχεδιασμός

Μέσω ενός τυχαιοποιημένου και ελεγχόμενου σχεδίου τεσσάρων ομάδων (Γνωστική, Σωματική, Συνδυαστική ή Ελέγχου) διερευνάται η αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της γνωστικής προπόνησης, της σωματικής δραστηριότητας και ο συνδυασμός αυτών των προπονήσεων ώστε να βελτιωθεί η γνωστική κατάσταση των υγιών ηλικιωμένων.

Όταν θα έχουμε ολοκληρώσει τη συλλογή των δεδομένων της μελέτης, θα μπορέσουμε να κατεβάσουμε στον υπολογιστή μας τα αποτελέσματα του κάθε συμμετέχοντα για να προχωρήσουμε στην ανάλυσή του.

Παρέμβαση στην Σωματική Ομάδα

Δεδομένης της μεγάλης ηλικίας των συμμετεχόντων (το 59% ήταν 80 ετών ή άνω), δεν μπορούσε να πραγματοποιηθεί έντονη αερόβια άσκηση. Γι'αυτό, σχεδιάστηκαν συνεδρίες προθέρμανσης (10 λεπτών), καρδιοαγγειακές προπονήσεις είτε καθιστοί είτε όρθιοι (15 λεπτών), ήπιες αεροβικές ασκήσεις (5 λεπτών), προπονήσεις δύναμης (10 λεπτών), προπονήσεις ευλιγισίας (5 λεπτών) και μια σύντομη συνεδρία χαλάρωσης. Όσοι δεν μπορούσαν αρχικά να πραγματοποιήσουν ολοκληρωμένη την προπόνηση, έκαναν τις δραστηριότητες που ήταν εφικτές με βάση τη σωματική τους κατάσταση και την υγεία τους.

Παρέμβαση στην Συνδυαστική Ομάδα

Οι συμμετέχοντες της Συνδυαστικής Ομάδας συνδύαζαν την προπόνηση με τη Γνωστική Ομάδα (που χρησιμοποιούσε το CogniFit) μαζί με την προπόνηση της Σωματικής Ομάδας. Ως αποτέλεσμα, αυτοί οι συμμετέχοντες πραγματοποίησαν τις δραστηριότητες εις διπλούν σε σχέση με τις ομάδες που έκαναν αποκλειστικά τη γνωστική προπόνηση ή τη σωματική προπόνηση.

Παρέμβαση στην Ομάδα Ελέγχου

Οι συμμετέχοντες της Ομάδας Ελέγχου διαβάζουν αποκλειστικά ένα βιβλίο για την ενεργό γήρανση κατά τη διάρκεια της μελέτης. Οι συμμετέχοντες έπρεπε να διαβάσουν στο σπίτι τους αποσπάσματα του βιβλίου και να παρακολουθήσουν συγκεντρώσεις στις οποίες συζητήσουσαν για 60 λεπτά για τους καλύτερους τρόπους επίτευξης των στόχων που προτάθηκαν στο βιβλίο.

Υπολογισμένες Μεταβλητές

Για τη διεξαγωγή της προ-εξέτασης και της μετα-εξέτασης, χρησιμοποιήθηκε η Σειρά της γενικής αξιολόγησης του CogniFit (CAB). Μέσω των 15 εργασιών αξιολόγησης, μετρήθηκαν συγκεκριμένες γνωστικές ικανότητες, όπως η εστιασμένη προσοχή, η διάσπαση προσοχής, η συστολή, η γνωστική ευελιξία, ο προγραμματισμός, η μνήμη εργασίας, ο συντονισμός ματιών-χεριών. Πραγματοποιήθηκαν 3 συνεδρίες των 15 λεπτών ώστε να εφαρμοστεί η αξιολόγηση ολοκληρωμένα.

Στατιστική Ανάλυση

Μέσω του SPSS 18, πραγματοποιήθηκαν γενικά γραμμικά μοντέλα για επαναλαμβανόμενες μετρήσεις προκειμένου να διερευνηθούν οι επιπτώσεις των παρεμβάσεων σε κάθε μια από τις γνωστικές δεξιότητες που έχουν αξιολογηθεί. Η μεταβλητή στην ανάλυση εντός-ομάδων ήταν ο Χρόνος, σε δυο στάδια (προ-τεστ και μετα-τεστ). Οι δυο μεταβλητές μεταξύ των υποκειμένων ήταν η Γνωστική προπόνηση και η Σωματική προπόνηση, σε δυο στάδια (προπόνηση που πραγματοποιήθηκε και προπόνηση που δεν πραγματοποιήθηκε). Αυτό το μοντέλο επιτρέπει την ανάλυση των διαφορετικών αλληλεπιδράσεων:

• Χρόνος χ Γνωστική Προπόνηση.
• Χρόνος χ Σωματική Προπόνηση.
• Χρόνος χ Γνωστική Προπόνηση χ Σωματική Προπόνηση.

Αποτελέσματα και συμπεράσματα

Μέσω των συγκρίσεων μεταξύ των ομάδων ήταν γνωστό πως όλοι οι συμμετέχοντες είχαν παρόμοια απόδοση στην αρχή της μελέτης της προ-εξέτασης. Οι συμμετέχοντες που πραγματοποίησαν κάποιο τύπο γνωστικής προπόνησης (Γνωστική Ομάδα και Συνδυαστική Ομάδα) με το CogniFit βελτίωσαν διάφορες λεκτικές και μη λεκτικές γνωστικές δεξιότητεςσε σχέση με εκείνους τους συμμετέχοντες που δεν πραγματοποίησαν κανένα τύπο γνωστικής προπόνησης (Σωματική Ομάδα και Ομάδα Ελέγχου). Οι εν λόγω δεξιότητες ήταν ο Συντονισμός ματιών-χεριών, η Μνήμη εργασίας, η Ταχύτητα της επεξεργασίας, η Οπτική σάρωση και η Ονοματοδοσία. Μέσω της d του Cohen, παρατηρήθηκε πως το μέγεθος του αποτελέσματος για αυτές τις βελτιώσεις ήταν μέτριο (d του Cohen =.6 ó .7) ή μεγάλο (d του Cohen =.8).

Στην ανάλυση μεταξύ των ομάδων παρατηρήθηκε πως η Γνωστική Ομάδα παρουσίασε σημαντική βελτίωση μετά την προπόνηση του CogniFit στη Διάσπαση της προσοχής (t=−3.48; p=0.001), στον Συντονισμό ματιών-χεριών (t =−10.84; p<.001), στην Ονοματοδοσία (t =− 5.66; p<.001), στην Ταχύτητα της επεξεργασίας (t =− 5.17; p<.001), στην Οπτική σάρωση (t=− 3.41; p=0.002), και στη Μνήμη εργασίας (t=− 4.56; p<.001). Στην περίπτωση της Συνδυαστικής ομάδας , η βελτίωση ήταν εμφανής στον Συντονισμό ματιών-χεριών (t =− 9.602; p<.001), στην Ονοματοδοσία (t =− 3.246; p=0.003), και στην Ταχύτητα της επεξεργασίας (t =−4.695; p<.001). Αντίθετα, δεν υπήρξε καμία σημαντική βελτίωση μετά την προπόνηση ούτε στην Σωματική Ομάδα ούτε και στην Ομάδα Ελέγχου .

Βάση αυτών, συμπεραίνουμε πως τα άτομα που πραγματοποίησαν τη γνωστική προπόνηση με το CogniFit παρουσίασαν μια σημαντική βελτίωση σε διαφορετικές γνωστικές ικανότητες .Η συστηματική γνωστική προπόνηση του CogniFit χρησιμοποιεί την πλαστικότητα του εγκεφάλου και προκαλεί αλλαγές στις γνωστικές λειτουργίες. Η επιστημονική βιβλιογραφία υποδεικνύει πως αυτές οι γνωστικές βελτιώσεις μπορεί να έχουν μια θετική επίδραση στην ποιότητα της ζωής και στην αυτονομία των ηλικιωμένων. Τα δεδομένα, με τη σειρά τους, έρχονται σε αντίθεση με την πεποίθηση πως η αερόβια σωματική άσκηση είναι ο βασικότερος παράγοντας για τη γνωστική βελτίωση. Στην πραγματικότητα, σύμφωνα με τα στοιχεία, ο πιο σχετικός παράγοντας για τη γνωστική βελτίωση είναι η γνωστική προπόνηση. Με αυτόν τον τρόπο, οι ηλικιωμένοι που δεν έχουν τη δυνατότητα να κάνουν αερόβια άσκηση μπορούν να διατηρήσουν στη γνωστική τους κατάσταση με τη βοήθεια εργαλείων όπως το CogniFit.