CogniFit - Εξατομικευμένη γνωστική προπόνηση στο σπίτι σε ασθενείς με Σκλήρυνση κατά Πλάκας: μία μελέτη για την προσκόλληση και τη γνωστική επίδοση

Πρωτότυπο όνομα: Home-based personalized cognitive training in MS patients: a study of adherence and cognitive performance.

Συγγραφείς: Evelyn Shatil¹, Avishag Metzer², Omer Horvitz³, Ariel Miller².

• 1. Department of Psychology and the Center for Psychobiological Research, Max Stern Academic College of Emek Yezreel, and CogniFit Ltd, Yoqneam Ilit, Israel.
• 2. Neuroimmunology Unit, Multiple Sclerosis & Brain Research Center, Carmel Medical Center, Haifa, Israel.
• 3. Brain and Behaviour Research Center, Institute for the Study of Affective Neuroscience (ISAN), Department of Psychology, The University of Haifa, Israel.

Περιοδικό: NeuroRehabilitation 26 (2010), 143-153.

Παραπομπή σε αυτό το άρθρο (Μορφή APA):

• Shatil, E., Metzer, A., Horvitz, O., & Miller, A. (2010). Home-based personalized cognitive training in MS patients: a study of adherence and cognitive performance. NeuroRehabilitation, 26, pp.145-153.

Συμπεράσματα Μελέτης

Η προπόνηση του CogniFit είναι ένα πρακτικό και αξιόλογο εργαλείο για τη βελτίωση των γνωστικών ικανοτήτων των ασθενών με Σκλήρυνση κατά Πλάκας.. Διαιρεμένη προσοχή [P=0.011], συντονισμός ματιών-χεριών [P<0.0001], γενική μνήμη [P<0.0001], ονομασία [P=0.029], χρόνος ανταπόκρισης [P=0.001], χωρική αντίληψη [P<0.0001], χρονική εκτίμηση [P=0.014], οπτική εργαζόμενη μνήμη [P<0.0001], οπτική αντίληψη [P=0.006], οπτική σάρωση [P=0.029] και λεκτική-ακουστική εργαζόμενη μνήμη [P=0.001].

Συγκείμενο

Η σκλήρυνση κατά πλάκας είναι μία χρόνια φλεγμονώδης ασθένεια που όχι μόνο προκαλεί μακροχρόνια σωματική αναπηρία αλλά και συνεπάγεται μία σειρά γνωστικών συμπτωμάτων. Η συχνότητα των γνωστικών μεταβολών στα άτομα με σκλήρυνση κατά πλάκας είναι μεταξύ 43 και 65%, κάνοντας τα να βιώνουν την επεισοδιακή μνήμη, την προσοχή και την ταχύτητα της επεξεργασίας τις περισσότερο επιβαρυμένες γνωστικές ικανότητες. Επίσης, παρουσιάζονται μεταβολές στις εκτελεστικές λειτουργίες, όπως και στη λεκτική ευχέρεια, τον σχηματισμό εννοιών, στην αφηρημένη λογική, στον προγραμματισμό και την παρακολούθηση.Η κακή γνωστική λειτουργία σχετίζεται με τη λιγότερο ποιοτική ζωή.

Επί του παρόντος δεν υπάρχουν αποτελεσματικά φάρμακα για τη μείωση της γνωστικής συμπτωματολογίας στους ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας επομένως είναι απαραίτητη η χρήση άλλων μέσων για τη μείωση του αντικτύπου σε αυτές τις γνωστικές μεταβολές. Η γνωστική αποκατάσταση έχει αποδειχθεί πως αποτελεί ένα πολύ σημαντικό συστατικό της θεραπείας για τις γνωστικές μεταβολές στην σκλήρυνση κατά πλάκας και, παρόλα αυτά, δεν υπάρχουν πολλές σχετικές μελέτες. Πιο συγκεκριμένα, η ψηφιοποιημένη γνωστική διέγερση έχει αποδείξει την αποτελεσματικότητά της για τη βελτίωση της γνωστικής κατάστασης σε άτομα με σκλήρυνση κατά πλάκας.

Μεθοδολογία

Σχέδιο μελέτης

Η μελέτη περιελάβανε 12 εβδομάδες προπόνησης με το CogniFit, με μία προηγούμενη αξιολόγηση της προπόνησης και μία άλλη αξιολόγηση μετά το τέλος των 12 εβδομάδων. Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν στην πειραματική ομάδα και την ομάδα ελέγχου. Οι χρήστες χωρίς σύνδεση στο διαδίκτυο τοποθετήθηκαν αναπόφευκτα στην ομάδα ελέγχου. Ο στόχος της μελέτης ήταν να γνωρίσουν την προσήλωση στη θεραπεία και τις επιδράσεις που προκαλεί στη γνωστική κατάσταση των ατόμων με σκλήρυνση κατά πλάκας.

Η μελέτη πραγματοποιήθηκε στο Multiple Sclerosis & Brain Research Centre του Ιατρικού Κέντρου Carmel στη Χάιφα. Το πρωτόκολλο εγκρίθηκε από την επιτροπή δεοντολογίας και ελήφθη γραπτή συγκατάθεση από τους συμμετέχοντες πριν την έναρξη της προ-αξιολόγησης.

Συμμετέχοντες

Οι συμμετέχοντες επιλέχθηκαν μεταξύ των εξωτερικών ασθενών του Ιατρικού Κέντρου Carmel. Αυτοί οι συμμετέχοντες διέθεταν διάγνωση της Σκλήρυνσης κατά Πλάκας με προοδευτική υποτροπή ή εξάλειψή της, με καλή λειτουργία των χεριών, μιλούσαν εβραϊκά, διέθεταν υπολογιστή στο σπίτι τους και ενδιαφέρονταν να συμμετέχουν στη μελέτη.

Τα κριτήρια αποκλεισμού ήταν η παρουσία οποιασδήποτε άλλης νευρολογικής ασθένειας, η κατανάλωση ναρκωτικών ή αλκοόλ όπως και η παρουσία κατάθλιψης ή οποιασδήποτε άλλης διαταραχής που απαιτούσε την κατανάλωση ψυχοτρόπων φαρμάκων. Επίσης, αποκλείστηκαν ασθενείς με πρωτογενή προοδευτική Σκλήρυνση κατά Πλάκας.

Ανάλυση

Αξιολογήθηκαν, αφενός οι διαφορές μεταξύ τις γνωστικής κατάστασης των δύο ομάδων πριν την έναρξη της μελέτης, και αφετέρου, η επίδραση της προπόνησης σε κάθε ομάδα. Τέλος, αξιολογήθηκαν οι γνωστικές μεταβολές μεταξύ των δύο ομάδων μετά την παρέμβαση όπου χρησιμοποιήθηκαν μοντέλα μικτών αποτελεσμάτων για επαναλαμβανόμενες μετρήσεις και γενικά γραμμικά μοντέλα στο στατιστικό πρόγραμμα SAS.

Επιπλέον, δοκιμάστηκε μία διαφορετική προσέγγιση, χρησιμοποιώντας το στατιστικό πρόγραμμα SPSS. Χρησιμοποιήθηκαν ανεξάρτητα δείγματα t και ζεύγη t για τη λήψη διαφορετικών γνωστικών βαθμολογιών μεταξύ των δύο ομάδων πριν και μετά την προπόνηση αντίστοιχα. Τέλος, πραγματοποιήθηκε το ANCOVA για την αξιολόγηση των διαφορών στις γνωστικές βαθμολογίες μετά την προπόνηση του CogniFit.

Τα αποτελέσματα και των δύο διαδικασιών ήταν παρόμοια. Ωστόσο, τα αποτελέσματα που εξηγούνται παρακάτω βασίζονται στη δεύτερη διαδικασία (με το SPSS).

Αποτελέσματα και συμπεράσματα

Και οι δύο ομάδες συμφωνούσαν αρχικά στα κλινικά και κοινωνικο-δημογραφικά χαρακτηριστικά τους. Στις σχετικές μετρήσεις της γνωστικής κατάστασης των συμμετεχόντων, είναι δυνατό να παρατηρηθούν ορισμένες σημαντικές βελτιώσεις σε επτά γνωστικές ικανότητες της ομάδας ελέγχου: διαιρεμένη προσοχή, εστιασμένη προσοχή (αποφυγή περισπασμών), ονομασία, χρόνος ανταπόκρισης, γνωστική ευελιξία, χωρική αντίληψη και χρονική εκτίμηση. Αντίθετα, στην ομάδα που πραγματοποίησε την προπόνηση του CogniFit, παρατηρήθηκαν βελτιώσεις σε έντεκα γνωστικές ικανότητες: διαιρεμένη προσοχή [P=0.011], συντονισμός ματιών-χεριών [P<0.0001], γενική μνήμη (που συμπεριλαμβάνει διαφορετικές γνωστικές ικανότητες που συνδέονται με τη μνήμη) [ P<0.0001], ονομασία [P<0.0001], χρόνος ανταπόκρισης [P<0.0001], χωρική αντίληψη [P<0.0001], χρονική εκτίμηση [P=0.014], οπτική εργαζόμενη μνήμη [P<0.0001], οπτική αντίληψη [P=0.006] και λεκτική-ακουστική εργαζόμενη μνήμη [P=0.001]. Ξεχωρίζει πως οι βελτιώσεις που επιτεύχθηκαν από την ομάδα που πραγματοποίησε την προπόνηση με το CogniFit ήταν σημαντικά μεγαλύτερες από αυτές της ομάδας ελέγχου στις ακόλουθες γνωστικές ικανότητες: γενική μνήμη, οπτική εργαζόμενη μνήμη και λεκτική-ακουστική εργαζόμενη μνήμη.

Συμπερασματικά, παρατηρήθηκε πως η προπόνηση του CogniFit βοήθησε σημαντικά στη βελτίωση της γνωστικής κατάστασης των ενηλίκων με Σκλήρυνση κατά Πλάκας με σταδιακή υποτροπή. Αυτές οι βελτιώσεις σημειώθηκαν ιδιαίτερα στις γνωστικές ικανότητες που συνδέονται με τη μνήμη. Η εξατομικευμένη γνωστική προπόνηση του CogniFit αποδείχθηκε ένα εργαλείο πρακτικό και αξιόλογο για τη βελτίωση των γνωστικών ικανοτήτων των ασθενών με Σκλήρυνση κατά Πλάκας.