İyi Bir Bellek Yaşantın İçin Önemlidir

Bellek, yeni bir bilgiyi kaydetme, depolama, saklama ve geri çağırabilme kabileyetidir. Yeni bilginin kaydedilmesinde ve tutulamasında önemli depolama süreçeçleri devreye girerler ve bu çalışmanın ürünü olan yapılar bellek izleri diye adlandırılır. Ancak yeni bir olguyu bilmek ve onun için bir bellek izi yaratmış olmak, o bilginin ihtiyaç zamanlarında başarılı bir şekilde geri çağrılabileceğini garanti etmez. Örneğin, senin sokağına giden ana caddeyi biliyor olsan bile, evinin yolunu tarif ederken bu aklına gelmeyebilir. Bunun sebebi, bellekteki bilginin kontolünün de ciddi araştırma ve geri çağırma süreçlerini gerektirmesidir.

CogniFit bir oyundan çok daha fazlası olan özel bir bellek antrenmanı sunuyor. İşlerliği bilimsel olarak doğrulanmış çok sayıda bellek egzersizleri içeriyor.

Bilgini geçici olarak tutulması: Kısa Süreli ve İşler Bellek

Bir sınava hazırlanmak için bir ders kitabı okuyorsun. Aynı zamanda radyo dinlemektesin. Birden yayın kesiliyor ve senin oynadığın piyangoda kazanan sayılar ilan ediliyor. Sayı dokuz basamaklı (8-1-4-6-8-3-2-7-3) ve düz, sabit bir sesle okunuyor. Eğer yanıda bir kalem yoksa bir sorunun var demektir: çok fazla rakam (ya da parça) var ve sayı geçici bellek kapasitesinin ötesinde. Geçici muhafaza için yetişkin kapasitesinin çoğunlukla 5 ila 9 basamak olduğu varsayılır. Geçici muhafaza aynı zamanda kısa süreli bellek olarak da bilinir.

Sayıyı üç büyük grup halinde hatırlamaya karar veriyorsun; 814, 683 ve 273. Bu yığın yapma stratejisidir. Bilgi yığınlandıktan sonra daha doğru ve kolay bir şekilde tekrarlanabilir. Bu şekil tekrar etmeye prova denir. Yığınlama ve pova en çok kullanılan hatırlama stratejileridir.

Numarayı sadece piyango biletinizdeki numarayla karşılaştırana kadar birkaç saniye saklamak isteyeceksiniz. Bu nedenle, muhtemelen bilgiyi işitsel bir şekilde kodlayacak veya kaydedeceksiniz(fonolojik kısa süreli bellek). Diğer durumlarda bilgiyi görsel olarak kodlamanız gerekebilir, örneğin az önce gördüğünüz bir binanın şeklini, aynı binanın elinizdeki bir kitaptaki resmiyle (görsel kısa süreli bellek) karşılaştırmak istiyorsanız.

Geçici ya da kısa süreli bellekte tutulan bilgi kaybolabilir (yaşla birlikte gelen ve ciddi bir konu olan kaybı farklı olarak). Eğer prova etme şansın olmadıysa bilgi bozulacaktır. Bilgi, eğer bir müdahale varsa yine bozulacaktır. Örneğin, aynı zamanda bir telefon numarası gibi karşılaştırılabilir bir bilgiyi anımsaman gerekiyor, ya da bina örneğinde olduğu gibi, aynı sokaktaki başka bir binanın şekli.

Geçici muhafaza, uzun süreli muhafazadan üç önemli yolla farklılaşır: kısa sürelidir, manasıyla birlikte kodlanmaz ve müdahale olduğunda bozulmaya uğrar.

Geçici muhafazanın önemli bir yönü, daha önce bilinçli farkındalıkla kazanılmış başka bir bilginin eklenebilmesi ve kontrol edilebilmesidir. Örneğin, eğer, provasını yaptığın sayıyla piyango biletindeki sayıyı karşılaştırdıktan sonra kazanan biletin seninkisi olduğunu farkediyorsun, şimdi ikramiyeyi teslim almak için yapmak gereken işleri bilinçli farkındalığına getirmeye başlarsın. Bu bellek sistemidir. İşler Bellek geçici tutulan bilgiyle nasıl başedileceğimizin önemli bir yönüdür. Genelde, geçici olarak tutulmuş bilgiyi, gelecekte gerçekleştireceğimiz başka bir eylemin bilgisiyle birlikte kullanırız. Bizim ilerisini planlamamıza ve her zaman yeni ve eşsiz olan bilgi bileşenleri yaratmamıza olanak sağlayan işler bellektir. Çünkü her birimiz bilinçli farkındalığımıza farklı bilgiler getiririz, işler bellek süreçlerimizin sonuçları farklı bireylere göre değişiklik gösterir. Bunlar "gerçek zamanlı düşünmenin" ürünüdür, bu yüzden işler bellek, geçici muhafazayls megul olsa bile, daha üst bir akıcı zeka formudur.

Yeni bilginin uzun süreli ya da kalıcı muhafazası

Doğru ve hızlı yaptığımız herşey süreli bellek ya da kalıcı bellekte depolanır. Bilgimiz, bir olay dizisinin meydana geliş sırasına göre korunduğu bellek şekli olan olaysal bellek şeklinde depolanabilir. Olaysal bellekle bir hikaye hissi vardır: "O gün dağa tırmanmaya gittiğimiz ve bir fırtınaya yakalandığımız gündü." Değişimli olarak bilgimiz, bilgi ve anlam hafızası olan anlamsal bellekte depolanabilir. Bu geliştirdiğimiz "uzman" kavramsal bilgidir. Örneğin, usta bir satranç oyuncusu kolaylıkla başarılı bir oyunun hamleleri ve stratejileri hakkında tartışabilir ya da yazabilirken bir oto tamircisi kolaylıkla en iyi işleyen karbüratörler hakkında konuşabilir. İçerisinde anlamsal belleğin barındığı uzmanlık, birbiriyle alakalı çok sayıda kavramı ilgilendirir, anlamsal ağ. Bu kavramlardan bazılarının adları varken (vezir, şah), diğerleri soyut içgörülerdir ve adları yoktur.

Yeni bilgi nasıl hatırlanır? Kalıcı belleğe nasıl yerleştirilir? Bazı muhafaza etme süreçleri otomatiktir: gelen bilgiyi bazen otomatik olarak, bazen işitsel, bazen görsel olarak analiz ederiz ama aynı zamanda diğer duyularımızı da kullanırız. Bu, yeni bir bilgiyle karşılaştığımız zaman algılamak ve dikkatimizi vermek için çalıştırdığımız rutin prosedürdür.Bu otomatik süreçler olayların algılanması, farkına varılması ve yebien yapılandırılmasına yardımcı olabilir ancak genellikle yeni bilginin başarılı bir şekilde tutulmasını garanti etmeye yetmezler.

Genelde, yalnızca yeni bilgiye maruz kalmak, ya da ezberci bellek, yeterli olmayacaktır ve çalışmalar, eğer bireyler aktif olarak bilgiyi uyumlu ve anlamlı bir yapıda derlemenin stratejisini ararlar ve bulurlarsa, yeni bilginin daha iyi anısanacağını göstermiştir. Bu stratejilerden birisi yeni bilgiyi bilinen eski bilgiyle ilişkilendirme olan dolayımlamadır. Örneğin, Fransız İhtilali'nin tarihini hatırlamaya çalışırken, Peter, sayı sırası bilgisini kullandı. Şöyle düşündü; "1, 1000'nin yerine kullanılıyor ve hatılanması gerekir. Ben bir sayı sırası olarak 7,8,9 u hatırlayacağımı" . Diğer bir stratejiyse imgeleme ya da yeni bilginin görsel bir formala temsil edilmesidir. Geniş araştırmalar, yeni bilginin uzun süreli muhafazası içim hem dolayımlama hem de imgelemenin kullanımını destekliyorlar.

Yeni bilgi, çok çeşitli yönteme-özel izler bırakarak (işitsel, görsel, koklama ve diğleri) belleğe kaydedelir ve orada tutulur. Fakat, bilgi uzun süreli ya da kalıcı bellekten nasıl geri çağrılır? Örneğin, alışveriş listenizi belleğinizden nasıl çağırırsınız? Görünen o ki, listeyi zihnimize yerleştirip ordan okumuyoruz, bunu yenine, bazı anahtar bilgilerin uygunluğuyla işleyen( örneğin, çikolatalı pastanın malzemeleri ve akşam yemeği için et veya balık) yeniden yapılandırma süreçlerini çalıştırıyoruz. Diğer süreçler farkına varma (örneğin, bir harfin şekliyle ismini eşleştirmek) veya anımsama (en iyi arkadaşının, yığınlama ve provayı kullanrak hatırladığın telefon numarasını çevirmek).

İşte bu yüzden bellek antrenamanı yoluyla hafızana bakman önemlidir. Bellek oyunları aramak için hafıza kaybını bekleme. Beynini en iyi formd tutmak için bilişsel değerlendirme ve bellek egzersizlerine başla.